Koszmar. Nie da się inaczej opisać swojego dzieciństwa i młodości – właściwie dla większości ludzi jest to okres życia najbardziej beztroski. Nawet po tym jego życie pędzi do tak dramatycznego dna, jakby drogę Romana Polańskiego wyznaczył sabotażysta.

Tym bardziej uderzające jest to, że jako genialny reżyser obdarzony jest bujną wyobraźnią i dziś spogląda wstecz na życie, które mogło wyjść z jego studia filmowego. 18 sierpnia Polański skończy 90 lat. Ma pełne wydarzeń życie, aby się pokazać. Tragedie, które spotkały nagrodzonego Oscarem aktora, wystarczyłyby, by złamać niejedną osobę, w tym jego samego.

Tragiczna historia jego rodziców

Urodził się w Paryżu w 1933 roku pod nazwiskiem Raymond Thierry Liebling. Ojciec Mojżesz Liebling (1903-1984) jest polskim agentem nieruchomości z Krakowa, przodkowie matki Buli Katz-Przedborskiej (1900-1943) pochodzą z Rosji. W Paryżu rodzina żydowska może utrzymać się na wodzy, ale to się zmienia, gdy ojciec traci pracę i wraca do Polski w 1937 roku.

Po powrocie do Krakowa faworyci nazywają się Polański – i stają się coraz źli. W 1939 r. wojska hitlerowskie napadły na Polskę, rozpoczęły się bezwzględne prześladowania Żydów, a Polańscy musieli przenieść się do getta. Tam jako dziecko Roman był świadkiem przypadkowych morderstw, raz musiał patrzeć, jak niemiecki oficer strzela do starszej kobiety.

Ojciec został wywieziony do obozu koncentracyjnego Mauthausen, a matka Bula była w ciąży, kiedy została wywieziona do Auschwitz w 1943 roku i zamordowana w komorze gazowej. Dziesięcioletniemu Romanowi udaje się uciec z getta, najpierw znajdując schronienie u dwóch zaprzyjaźnionych z nim polskich rodzin. Dzięki nim dziecko poznaje katolickie zwyczaje, obrzędy kościelne i modlitwy.

Wyjazd z Polski do Krakowa

W końcu uciekł do wsi Wysoka, gdzie mieszka jako Polak-katolik pod nazwiskiem Roman Wilk w biednej, pobożnej i antysemickiej rodzinie chłopskiej. Kiedy przychodzi z wizytą ksiądz katolicki, przesłuchuje chłopca i sprawdza jego znajomość katechizmu, po czym ksiądz oświadcza: „Nie jesteś jednym z nas!” Namawia dziecko do wyznania wiary żydowskiej, co oznaczałoby dla niego wyrok śmierci. Roman uciekł do Krakowa i później powiedział: „Tego dnia zostałem ateistą, nie było już dla mnie wiary”.

Po wkroczeniu Armii Czerwonej 19 stycznia 1944 roku chłopiec walczył na własną rękę, aż do ponownego spotkania z ojcem, który cudem przeżył obóz koncentracyjny Mauthausen i jako załamany wrócił do Krakowa, ale męka trwała nadal: 1949 16 lat stary – stary Rzymianin zostaje zgwałcony.

Uzbrojony w tę hipotekę traumatycznych przeżyć młody człowiek rozpoczął życie zawodowe. Został aktorem dziecięcym, a po maturze studiował w łódzkiej szkole filmowej. I poznał aktorkę Barbarę Lass, późniejszą trzecią żonę Karlheinza Böhma i matkę niemieckiej gwiazdy telewizyjnej Kathariny Böhm, którą poślubił w 1959 roku (rozwiedziony 1962).

Reżyserska kariera Polańskiego – i tragiczne zrządzenie losu

Wielkie talenty szybko robią karierę. Jego pierwszy film fabularny „Nóż w wodzie” odniósł wielki sukces i był nominowany do Oscara. W 1963 Polański opuścił komunistyczną Polskę i zamieszkał w Paryżu i Londynie. Jego filmy „Wstręt”, „Kiedy przychodzi Katelbach…”, „Tanz der Vampire” i „Rosmaries Baby” stały się kultowe, a wielkie gwiazdy chcą pracować z Polańskim.

Potem, w 1969 roku, następująca tragedia: podczas kręcenia zdjęć w Londynie wyznawcy przywódcy sekty Charlesa Mansona wtargnęli do jego hollywoodzkiego domu i brutalnie zabili jego żonę w zaawansowanej ciąży Sharon Tate oraz czterech przyjaciół – dla Polańskiego, całkowicie sparaliżowany, „najgorsze przeżycie w moim życiu ”.

Reżyser nie może pracować przez dwa lata, potem kręci „Makbeta” (1971), „Co?” (1973) i jego wielki triumf „Chinatown” (1974). Powrót, ale po nim kolejny upadek. W 1977 roku został oskarżony o „gwałt z użyciem narkotyków”. Polański rzekomo uprawiał seks z 13-letnią Samantą Jane Gailey (Geimer po ślubie) podczas kręcenia filmu dla Vogue’a.

Aby uchronić dziewczynę przed publicznym przesłuchaniem, jej adwokat proponuje ugodę w postępowaniu karnym. Po zatwierdzeniu przez prokuraturę zarzuty zostają zredukowane do „pozamałżeńskich romansów z nieletnią”, a Polański trafia do więzienia stanowego na 90 dni w ramach oceny sądowo-psychiatrycznej. Po 42 dniach został zwolniony z zaleceniem wykonania kary w zawieszeniu.

Ucieknij ze Stanów Zjednoczonych i rozpocznij nowe życie w Europie

Kiedy stało się jasne, że odpowiedzialny sędzia nie dotrzyma umowy, Polański uciekł do Londynu i od tamtej pory mieszka głównie w Paryżu. Kategorycznie unika podróży do Stanów Zjednoczonych i krajów, w których grozi mu ekstradycja. Nie postawił stopy na amerykańskiej ziemi od 1977 roku, nawet wtedy, gdy w 2003 roku zdobył Oscara dla najlepszego reżysera za swój wspaniały film Pianista.

W 2009 roku Polański został zatrzymany na lotnisku w Zurychu podczas próby wjazdu do Szwajcarii. Spędził dziewięć miesięcy w elektronicznym areszcie domowym za kaucją w wysokości 4,5 miliona franków szwajcarskich. Władze szwajcarskie następnie odrzucają amerykański wniosek o ekstradycję i Polański wraca do Francji. Podobnie wyglądają procedury ekstradycji do Polski, gdzie tymczasowo przebywa reżyser.

Od czasu ucieczki ze Stanów Zjednoczonych ponownie zamieszkał w Paryżu. Ma francuskie (i polskie) obywatelstwo i jest żonaty z francuską aktorką Emmanuelle Seigner (57 l.) od 1989 roku. Para ma dwoje dorosłych dzieci (30-letni Morgan i 25-letni Elvis), oboje aktorów.

_{Opinia: Ta wiadomość jest częścią zautomatyzowanej obsługi spotu agencji informacyjnej, która działa według surowych reguł dziennikarskich. Nie jest edytowany ani weryfikowany przez redaktorów internetowych AZ. Prosimy o przesyłanie pytań i komentarzy na adres feedback@az-muenchen.de}