Spotkanie Grupy Wyszehradzkiej zaplanowane na środek tygodnia w Budapeszcie, na którym Słowacja, Czechy, Polska i Węgry spotkały się trzy dekady temu, by reprezentować swoje interesy, zostało przez węgierski rząd odwołane. Z konieczności – bo przedstawiciele Polski i Czech, dwóch partnerów, którzy kiedyś tworzyli blok jako Wyszehrad 4 w UE, nie chcieli odwiedzać Węgier.

Powód: postawa Węgier w wojnie Rosji z Ukrainą, uważana za zbyt przychylną Putinowi, zwłaszcza w Pradze i Warszawie. Chociaż Węgry popierają unijne sankcje, sprzeciwiają się dostawom broni i embargo energetycznemu, powołując się na zależność energetyczną od Moskwy i interesy bezpieczeństwa narodowego.

Jeden po drugim odwoływano: najpierw czeska minister obrony Jana Černochová, która ustąpiła z gorzkim komentarzem, że żałuje „że tania rosyjska ropa jest teraz ważniejsza dla węgierskich polityków niż ukraińska krew. Według minister w najbliższą niedzielę odbędą się wybory na Węgrzech i nie chce być wykorzystana w kampanii premiera Viktora Orbána. Węgier prowadzi obecnie agresywną kampanię przeciwko wojnie na Ukrainie: narodowa opozycja chce zaangażować w nią kraj, podczas gdy jego rząd reprezentuje wyłącznie interesy Węgier.

Kontynuował to w poniedziałek polski minister obrony Mariusz Błaszczak, który uznał retorykę Węgier wobec Moskwy za „rozczarowującą”. Polski premier Andrzej Duda zauważył w polskich mediach, że trudno jest zrozumieć stosunek Orbána do Ukrainy, a wiceminister spraw zagranicznych Marcin Przydacz powiedział, że Orbán myli się z Ukrainą i za bardzo zabiega o Rosję. W przemówieniu na ostatnim szczycie UE ukraiński prezydent Wołodymyr Zełenski publicznie i bezpośrednio skrytykował Orbána za jego chwiejną postawę: „Czy wiesz, Wiktorze, co się dzieje w Mariupolu?”, powiedział Zełenski. „Chcę być szczery raz na zawsze, powinieneś sam zdecydować, kim jesteś”.

Węgierski rząd potwierdził we wtorek, że spotkanie Wyszehradu IV nie odbędzie się zgodnie z planem; został przełożony na późniejszy termin. To, czy dalsza współpraca jest prawdopodobna, jest kwestią fundamentalną: różnice między czterema krajami, które przez wiele lat prezentowały się jako zbiorowa reprezentacja interesów w UE, w ostatnich latach stają się coraz trudniejsze do zignorowania.

Z jednej strony wynikało to z bardzo napiętych w przypadku Polski relacji z Rosją, podczas gdy Orbán demonstracyjnie kultywował dobre stosunki z Władimirem Putinem. Kontrowersyjne były również stosunki z UE. Podczas gdy Warszawa i Budapeszt otwarcie przyjęły kurs konfrontacji z Brukselą, Praga i Bratysława starały się uniknąć otwartego konfliktu. Po wydaleniu z Europejskiej Partii Ludowej nadzieje Orbána na wykorzystanie Wyszehradu IV do utrzymania słabnących wpływów w Europie mogły całkowicie się nie powieść.