Po szczycie UE kanclerz podkreślił, że Niemcy szybko oddzielą się od rosyjskiego gazu i ropy. Wszystkie kraje uzgodniły wcześniej wspólny dobrowolny zakup gazu. Ale inne kraje żądają od Niemiec większej prędkości.

Zdaniem kanclerza Olafa Scholza (SPD) zależność energetyczna Rosji zakończy się szybciej niż oczekiwano. „Będzie to przebiegać znacznie szybciej, niż niektórzy mogą sobie życzyć” – powiedział Scholz po zakończeniu szczytu UE. Nie wymienił jednak roku. Kontrakty zostały sprawdzone i stwierdzono, że płatności dokonano w euro lub dolarach – powiedział, gdy prezydent Rosji Władimir Putin ogłosił, że przyszłe płatności będą dokonywane w rublach. Prezydent Francji Emmanuel Macron złożył podobne oświadczenie: Nie ma powodu, aby spełnić rosyjskie żądanie płacenia za dostawy energii w rosyjskiej walucie.

Po dziewięciu godzinach sporów o środki mające na celu rozwiązanie problemu wysokich cen energii, kraje UE wcześniej zgodziły się na wspólne kupowanie gazu. „Cieszę się, że wykorzystamy naszą wspólną siłę przetargową” – powiedziała przewodnicząca Komisji Ursula von der Leyen po piątkowym szczycie. „Zamiast przebijać i podnosić ceny, połączymy nasz popyt”. W przypadku rurociągu UE stanowi około 75% rynku. „Mamy ogromną siłę nabywczą” – powiedziała von der Leyen.

Brak porozumienia w sprawie limitu cen

Początkowo nie było porozumienia w sprawie bezpośredniego ograniczenia cen gazu, jakiego domagają się Włochy, Portugalia, Hiszpania czy Grecja. Kraje takie jak Niemcy i Holandia sprzeciwiły się takiej interwencji rynkowej. Wnioski Hiszpanii o oddzielenie ceny energii elektrycznej od ceny gazu – ponieważ są one powiązane mechanizmem cenowym – również zostały odrzucone. Hiszpania jest szczególnie dotknięta wysokimi cenami.

W oświadczeniu stwierdza się teraz, że kraje i Komisja powinny przedyskutować z podmiotami sektora energetycznego, czy iw jaki sposób limity cenowe lub obniżki podatków mogłyby między innymi pomóc obniżyć ceny gazu i walczyć z jego „efektem zarażenia” na rynkach energii elektrycznej. Jednocześnie szefowie państw i rządów zwracają się do Komisji o wnioski dotyczące zwalczania wysokich cen energii elektrycznej, zachowania integralności rynku wewnętrznego i tworzenia zachęt do transformacji energetycznej.

Zakupy pozostają dobrowolne

Państwa już teraz mają nadzieję na skorzystanie z przewagi cenowej poprzez wspólne zakupy gazu na zasadzie dobrowolności. Według oświadczenia, celem jest wykorzystanie „wspólnej politycznej i gospodarczej wagi Unii Europejskiej” do obniżenia cen w negocjacjach zakupowych. Według planów Komisji kierowany przez nią zespół mógłby negocjować z dostawcami przy wsparciu państw członkowskich – podobnie jak w przypadku wspólnego zakupu szczepionek koronowych. Zgodnie z oświadczeniem wspólne zakupy powinny być również otwarte dla Ukrainy, Mołdawii i Gruzji oraz krajów Bałkanów Zachodnich.

Kraje poparły również propozycję legislacyjną Komisji dotyczącą obowiązkowych zapasów gazu, które mają być przechowywane tej zimy. Teraz musi to zostać wynegocjowane i zatwierdzone przez kraje UE i Parlament Europejski.

Polska żąda od Niemiec większej prędkości

Scholz powtarza niemieckie stanowisko, że w UE mogą być tylko dobrowolne wspólne zakupy gazu. Z pewnością chcą większej przejrzystości i współpracy, ale zaznaczył, że kupowaniem w UE zajmuje się wiele prywatnych firm i tak pozostanie. Niemcy i inne kraje są bardzo sceptycznie nastawione do interwencji rynkowych, zaznaczył Scholz.

Po rozmowach polski premier Mateusz Morawiecki powiedział, że kraje takie jak Niemcy muszą być bardziej naciskane, aby zrezygnowały z rosyjskiej ropy i gazu. Zapowiedział, że w przyszłym tygodniu Polska przedstawi plan odejścia od importu z Rosji.

Jednocześnie kanclerz określiła efekt zachodnich sankcji wobec Rosji po ataku na Ukrainę jako bardzo skuteczny. Skutki wkrótce będą jeszcze bardziej odczuwalne w Rosji – powiedział. „To wojna Putina, nie ma co do tego wątpliwości” – dodał Scholz zapytany, kto był odpowiedzialny za wojnę.