Obszar przygraniczny pomiędzy Polską a Litwą postrzegany jest jako potencjalny punkt zapalny w przypadku konfrontacji Rosji z NATO. Ale jaka jest atmosfera w tym odległym regionie?

Kybartai/Suwałki – Litewska straż graniczna jedzie pojazdem terenowym po zakurzonej, gruntowej drodze. Tutaj, na obrzeżach małego przygranicznego miasteczka Kybartai, Rosja jest na wyciągnięcie ręki: tuż za garażami prefabrykowanego osiedla mieszkaniowego znajduje się granica między Litwą, członkiem UE i NATO, a rosyjską enklawą nad Morzem Bałtyckim, Kaliningradem.

W przeszłości granica w niektórych miejscach nie była umocniona. Jednak w 2021 roku, zanim rozpoczęła się agresywna wojna Rosji przeciwko Ukrainie, Litwa wzniosła dwumetrowy płot zwieńczony ostrym jak brzytwa drutem NATO. „Przed wojną w niektórych obszarach nadal współpracowaliśmy z rosyjską strażą graniczną. Dziś to już koniec” – mówi rzeczniczka straży granicznej Lina Laurinaityte-Grigiene.

Kybartai leży w tzw. „Przełęczy Suwalskiej”, strategicznie ważnym obszarze dla wschodniej flanki NATO. Kraje bałtyckie i Polska obawiają się, że coś tu się szykuje. NATO używa terminu „Przełęcz Suwalska” do opisania pasa ziemi o szerokości zaledwie 70 kilometrów, który rozciąga się między Białorusią a Kaliningradem i rozciąga się na lewo i prawo od granicy litewsko-polskiej. Nieokreślony geograficznie obszar nosi nazwę polskiego miasta Suwałki. Martwienie się: czyniąc postępy w tej dziedzinie, Rosja mogłaby odciąć kraje bałtyckie od innych krajów NATO i w ten sposób wystawić na próbę wolę Zachodu do obrony. Scenariusz horroru.

„Najniebezpieczniejsze miejsce na świecie”

Jezioro Wystiter jest na tyle spokojne, że słychać wyskakujące z wody ryby i atakujące owady. Pensjonat oferuje gościom piaszczystą plażę, saunę z widokiem na jezioro i jacuzzi na świeżym powietrzu opalane drewnem. Jedynie znak ostrzega pływaków, aby nie przekraczali białych pasów na rozległym obszarze jeziora. Tu kończy się Litwa, a zaczyna Rosja. W „Przełęczy Suwalskiej” położona jest także wieś Wistytis. Czy rzeczywiście jest to „najniebezpieczniejsze miejsce na świecie”, jak twierdzą amerykańskie media? Właściciel pensjonatu Vilmantas Arbatauskas śmieje się. „Tutaj jest spokojnie, wszystko jest w porządku. Turyści z Polski, Litwy i Niemiec nadal przybywają”.

Ale Litwa czuje się zagrożona. Mały kraj liczący 2,8 miliona mieszkańców z rosnącym niepokojem patrzy na sąsiadujące z nim kraje: Rosję i jej sojuszniczą Białoruś. Aby wesprzeć swojego partnera z NATO, Niemcy chcą stacjonować w kraju około 4 tys. żołnierzy Bundeswehry jako samodzielna, gotowa do walki jednostka. Plany parkingowe dla brygady mają zostać opracowane do końca roku.

W Polsce nerwowość wzrosła, odkąd wielu bojowników Wagnera osiedliło się na sąsiedniej Białorusi po nieudanym powstaniu armii Wagnera przeciwko wojskowym władcom Moskwy. Według władz rosyjskich szef najemników Eugeniusz Prigożin zginął w sierpniu w katastrofie lotniczej.

żołnierzy na pograniczu Polski i Białorusi

Na pograniczu Polski i Białorusi ma stacjonować 10 tys. żołnierzy. „Naszym celem jest odstraszenie agresora, aby nie odważył się zaatakować Polski” – powiedział niedawno minister obrony narodowej Mariusz Błaszczak. Amerykański ekspert ds. obronności Ian Brzeziński z zespołu doradców Rady Atlantyckiej doradził niedawno NATO, aby zorganizowało ćwiczenia z udziałem sił powietrznych, morskich i lądowych w regionie Przesmyku Suwalskiego.

Były dowódca polskich sił lądowych, generał Waldemar Skrzypczak uważa jednak, że prawdopodobieństwo rosyjskiego natarcia jest małe. W odległym regionie znajduje się wiele jezior, rzek, lasów i wzgórz. „To bardzo trudny teren dla każdej armii do przeprowadzenia ataku”. Ponadto wszystkie wojska rosyjskie biorą obecnie udział w wojnie na Ukrainie. „Rosjanie nie mają obecnie możliwości rozpoczęcia operacji wojskowej przeciwko NATO”. Podobnie sytuacja wygląda w siedzibie sojuszu w Brukseli.

Mieszkańcy samych Suwałk są podzieleni: małe polskie miasteczko, od którego wzięła się nazwa korytarza, sprawia wrażenie sennego. „Ostatnio się boję. A co jeśli Rosjanie zaatakują, co zrobimy i dokąd uciekamy?” – powiedziała Ewelina, mama dwójki dzieci. Starszy mężczyzna siedzi w lodziarni w strefie dla pieszych. „Wcale się nie boję” – mówi Jan (66 l.), emerytowany nauczyciel matematyki, oblizując lody cytrynowe. „Rosja nie zaatakuje NATO. To bardziej propaganda niż realne zagrożenie”.