W swoim pierwszym wywiadzie od zwycięstwa wyborczego swojej partii Prawo i Sprawiedliwość (PiS) lider polskiej partii Jarosław Kaczyński powiedział gazecie: Rzeczpospolita (poniedziałek), że byłby skłonny pójść na kompromis w sporze o Trybunał Konstytucyjny, gdyby zyskał poparcie opozycji dla zmiany konstytucji. Kaczyński wspomniał m.in. o reformie sądownictwa. Wymagałoby to dwóch trzecich głosów w polskim parlamencie; PiS ma 234 z 460 mandatów.

Niedawno doszło do skandalu polegającego na regularnej wymianie pięciu z 15 stanowisk sędziowskich w polskim Trybunale Konstytucyjnym: Sejm, czyli polski parlament, przed wyborami parlamentarnymi wybrał pięciu nowych sędziów konstytucyjnych. Nowa większość parlamentarna nie uznaje jednak tych sędziów i zamiast tego wybrała pięciu innych sędziów konstytucyjnych.

Sam Trybunał Konstytucyjny orzekł w tym sporze, że trzech z pierwszych wybranych sędziów zostało powołanych zgodnie z Konstytucją, jednak większość zignorowała tę decyzję. Prezydent Duda, który także należy do PiS, nie zgodził się na złożenie ślubowania przez prawowitych sędziów, od razu zaś zaprzysiągł sędziów wybranych przez nową większość. Wywołało to międzynarodową krytykę.

„Jeśli nasi przeciwnicy zgodzą się na zmianę konstytucji, możemy liczyć na rozwiązanie tego konfliktu” – powiedział Kaczyński, który nie piastuje stanowiska ministerialnego w rządzie Beaty Szydło. PiS jest nawet gotowy na Trybunał Konstytucyjny, którego większość sędziów stanowią kandydaci opozycji.

„Musimy podążać własną drogą i nie ulegać żadnym naciskom” – powiedział Kaczyński o rozpoczęciu przez UE procesu przeglądu kontrowersyjnych reform prawnych w Polsce pod kątem praworządności. Twierdzenie, że demokracja w Polsce jest zagrożona, jest śmieszne. „Nie bez powodu jesteśmy atakowani” – podkreślił Kaczyński.

Krytyką spotkała się także uchwalona niedawno w Polsce reforma prawa medialnego. Komisja Europejska chce w połowie stycznia rozpocząć procedurę dotyczącą praworządności w Polsce. UE po raz pierwszy w swojej historii skorzystała z mechanizmu wprowadzonego w 2014 roku.

zespół redakcyjny dpa/mbr/LTO