To samo pytanie co sześć miesięcy: przesuwamy wskazówki zegara o godzinę do przodu czy do tyłu? I za każdym razem toczy się debata, czy najlepszym rozwiązaniem będzie czas letni, czy zimowy.
27 października rozpoczyna się ponownie czas standardowy, przez wielu nazywany także czasem zimowym. W niedzielę wieczorem wskazówki zegara zostaną ponownie cofnięte o godzinę. I znowu istnieje niezliczona ilość artykułów na temat tego, jak zapamiętać, kiedy zegar idzie do przodu, a kiedy się cofa. Albo wywiady z ekspertami, którzy wyjaśniają, który z dwóch terminów jest dla nas najlepszy – spoiler: to czas standardowy
Fakty dotyczące zmiany czasu
Nawet jeśli będziemy mogli spać o godzinę dłużej, zmiana ta będzie początkowo stresująca dla naszego organizmu. Ale na dłuższą metę dostosowuje się do nowego rytmu. Niektórzy potrzebują tylko dwóch dni, inni muszą walczyć przez tydzień.
W całej Europie ludzie podjęli już decyzję o zniesieniu zmiany czasu. Jednak państwa UE nie osiągnęły jeszcze porozumienia co do tego, czy czas letni, czy zimowy powinien zostać wprowadzony na stałe. W zależności od kraju, w pewnym momencie pojawią się zalety. Przy stałym czasie letnim np. w Hiszpanii byłoby ciemno do wpół do 10, natomiast w Polsce już od 3 w nocy byłoby jasno.
Stały czas zimowy czy letni?
Według sondaży Niemcy opowiadają się za wprowadzeniem czasu letniego na stałe. Jest to jednak wyraźnie sprzeczne z ustaleniami naukowymi, ponieważ w badaniach nad snem panuje wyraźny konsensus: czas standardowy jest dla nas lepszy.
Badacz snu Albrecht Vorster z Uniwersyteckiej Kliniki Neurologii w Bernie wyjaśnia to w ten sposób: „Czas zimowy to standardowy czas, kiedy słońce osiąga najwyższy punkt w południe o godzinie 12:00. Średnia roczna jest taka, że słońce wschodzi o 6 rano. rano i 18:00 Wprowadzając sztuczny czas letni w 1980 r., odkładamy to wszystko na później”.
W ciągu dwóch dni po marcowej zmianie czasu, która zmusiła nas do wstawania o godzinę wcześniej, okazało się, że było więcej hospitalizacji, ponieważ wcześniejsze wstawanie było niezdrowe – mówi Vorster.
Równość na lato i zimę
Ludzie, którzy późno chodzą spać i późno śpią, należą do późnego chronotypu. Chronotypy opisują indywidualne preferencje biologiczne dotyczące rytmu snu i czuwania. Szczególnie trudne chwile mają tzw. sowy, które po zmianie czasu muszą wstać godzinę wcześniej. Ich zdolności poznawcze są gorsze rano, co stawia je w niekorzystnej sytuacji, wyjaśnia badacz snu Michael Schredl z Centralnego Instytutu Zdrowia Psychicznego w Mannheim. Dlatego na przykład szkoły powinny rozpocząć naukę później, aby zrekompensować tę niedogodność.
A jeśli zmiana czasu nie zostanie usunięta, czas letni powinien rozpocząć się miesiąc później, twierdzi badacz snu Vorster. „Jeszcze bardziej boli w ostatnim tygodniu marca, bo potem przez dwa tygodnie znowu musimy wstawać w ciemności”. I to też byłoby sprawiedliwe, bo czas letni trwa obecnie siedem miesięcy, a zimowy tylko pięć.
Światło jak timer już nie wystarczy
W badaniach nad snem zmianę czasu często porównuje się do opóźnienia spowodowanego zmianą strefy czasowej. Ale w przeciwieństwie do jet lag podczas podróży, pozostajemy w tym samym miejscu. Oznacza to, że nie ma nowego rytmu światło-ciemność. Zamiast tego musisz zmienić swój własny rytm w kierunku słońca, mówi Schredl. „Potrzebne są inne liczniki czasu, nie na światło, ale między innymi na aktywność fizyczną i posiłki”.
Pomocne mogą być również produkty zawierające melatoninę. Reklamują, że melatonina, hormon snu występujący w organizmie, jest dobrze tolerowana i może pomóc w problemach z zasypianiem. Badacz snu Schredl uważa zatem, że przyjmowanie melatoniny w celu złagodzenia negatywnych skutków zmiany czasu nie jest nierozsądne. Jednak nie ma jeszcze badań na ten temat.
Przynajmniej teraz nadchodzi „najlepsza” zmiana czasu
Zmiana czasu na jesień zazwyczaj nie stanowi dla ludzi większego problemu, bo dostajemy darmową godzinę i możemy spać dłużej w ciągu dnia. Jednak jak co pół roku warto w pierwszym tygodniu po zmianie czasu być dla siebie mniej rygorystycznym i częściej wychodzić na dwór i cieszyć się słońcem. Pomaga to ponownie dostosować się do zmiany czasu.
Constanze Fett, SWR, tagesschau, 26 października 2024 r., godzina 7:00
„Typowy komunikator. Irytująco skromny fan Twittera. Miłośnik zombie. Subtelnie czarujący fanatyk sieci. Gracz. Profesjonalny entuzjasta piwa”.