Kanclerz Olaf Scholz ma zdać swój pierwszy test z polityki zagranicznej w Polsce. I jest kilka recenzji.

Warszawa – Kanclerz Olaf Scholz (SPD) podczas pierwszej wizyty w Warszawie odrzucił polskie żądania reparacji wojennych. Uzasadniał to m.in. odniesieniem się do niemieckich płatności do UE. Po spotkaniu z premierem Mateuszem Morawieckim w niedzielę 12 grudnia 2021 r. Scholz podkreślił stanowisko poprzednich rządów, że kwestia odszkodowań za szkody wyrządzone przez nazistowskie Niemcy w czasie II wojny światowej została prawnie zamknięta.

Ale Niemcy „nadal będą gotowe i chętne […], aby wnieść bardzo, bardzo znaczący wkład w finansowanie budżetu Unii Europejskiej – powiedział. Olaf Scholz jest pierwszym kanclerzem, który łączy te dwie kwestie.

Olaf Scholz w Polsce: Dyskutowane są kwestie konfliktu

Polska po wizytach w Paryżu i Brukseli była pierwszym sprawdzianem polityki zagranicznej Scholza. Reklamował tę podróż jako „wizyta przyjaźni”. Pojawiło się jednak szereg kwestii konfliktowych – zwłaszcza po stronie polskiej. Morawiecki określił plany większej federalizacji UE zawarte w umowie koalicyjnej SPD, Zielonych i FDP jako „wyrównujące i niwelujące”. Mówił nawet o „centralizmie demokratycznym, centralizmie biurokratycznym”, ponieważ Europa będzie silna tylko jako „Europa metropolii”.

Umowa koalicyjna sygnalizacji świetlnej mówi o celu UE jako federalnego państwa europejskiego. Czołowi przedstawiciele rządzącej prawicowo-konserwatywnej partii PiS wcześniej oskarżali nowy rząd federalny o planowanie budowy „Czwartej Rzeszy”.

Kanclerz Scholz o Nord Stream 2 i konflikcie ukraińsko-rosyjskim w Polsce

Podczas spotkania omówiono także kontrowersyjny projekt Nord Stream 2. Polski premier zażądał wstrzymania eksploatacji gazociągu bałtyckiego. Projekt zwiększy zdolność Rosji do wywierania presji na UE i zacieśniania „pętli politycznej i energetycznej” wokół Ukrainy, kontynuował Morawiecki.

W tym miejscu Scholz potwierdził, że Niemcy będą nadal przejmować odpowiedzialność za ukraińskie działania w zakresie tranzytu gazu. Ukraina będzie również wspierana w ekspansji energii odnawialnej. Scholz nie odpowiedział na prośbę Morawieckiego o uniemożliwienie uruchomienia Nord Stream 2.

Wypłaty odszkodowań dla Polski: Scholz odrzuca roszczenia

Roszczenia o reparacje przeciwko Niemcom są głównym zmartwieniem polskiego narodowego konserwatywnego rządu PiS. W rezultacie Morawiecki powiedział na konferencji prasowej, że rozmawiał z Scholzem o żądaniach naprawy. „To nie tylko morze łez naszych matek, morze krwi naszych ojców, ale także utracona szansa na normalny rozwój, utracona wolność, utracona demokracja i utracona niepodległość.

Dla rządu federalnego sprawa jest prawnie i politycznie zamknięta. Przede wszystkim odnosi się do porozumienia dwa plus cztery w sprawie konsekwencji dla polityki zagranicznej jedności Niemiec z 1990 roku.

Praworządność i UE dyskutowane w Polsce podczas wizyty Scholza

W kwestii praworządności Scholz podkreślił w Warszawie, że liczy na porozumienie między Komisją Europejską a Polską. „Europa to wspólnota wartości i praw. Łączy nas idea rządów prawa i demokracji” – powiedział i dlatego liczy na „bardzo dobre pragmatyczne rozwiązanie”.

Polski rząd PiS od lat przeprowadza restrukturyzację sądownictwa i jest w tej sprawie skonfliktowany z Komisją Europejską. Krytycy zarzucają Warszawie wywieranie nacisku na sędziów i podporządkowanie wymiaru sprawiedliwości. Komisja Europejska wszczęła przeciwko Warszawie kilka postępowań w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego w związku z kontrowersyjnymi reformami i złożyła skargi do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości.

Uchodźcy na Białorusi: Scholz zapewnia wsparcie Polski

Z drugiej strony istnieje zgoda w sprawie uchodźców. Kanclerz Scholz zapewnił Polskę o swoim wsparciu w sporze o to, jak postępować z uchodźcami, którzy od tygodni próbują przedostać się z Białorusi do Polski lub krajów bałtyckich przez zewnętrzne granice UE.

Działania białoruskiego przywódcy Aleksandra Łukaszenki były „nieludzkie” i „częstym zadaniem było ich odrzucenie”, podkreślił Scholz. Niemcy chcą solidaryzować się z Polską przeciwko temu niewłaściwemu sposobowi „wojny hybrydowej”. (kto/dpa)