W salonie Château de Bellevue w gablotach ściennych wystawiona jest kolekcja specjalnych kamieni z Rosji. Na przykład granat Ural, kwarc i magnetyt. Obok znajduje się portret erudyty i przyrodnika Aleksandra von Humboldta, który w 1829 roku wyruszył w ośmiomiesięczną podróż do Rosji. Był jednym z największych budowniczych mostów tamtych czasów. Obecnie Frank-Walter Steinmeier zawsze uważał się za budowniczego mostów politycznych, zwłaszcza wobec Rosji.
Prezydent federalny – w latach 1999–2005 szef Kancelarii Gerharda Schrödera, a w latach 2005–2009 oraz w latach 2013–2017 minister spraw zagranicznych – miał mnóstwo czasu na zastanowienie się podczas kwarantanny związanej z koroną, w tym, dlaczego jego rosyjska polityka zawiodła , gdzie tak niewiele zrobiono Przeczytaj i rozpoznaj prawdziwe myśli Władimira Putina.
A pierwszego dnia po powrocie do służby używa go do rzetelnej analizy błędów, analizy, która będzie rezonować. Wstrętne zdjęcia Buchy, akt oskarżenia ukraińskiego ambasadora Andrija Melnyka, zarzuty prezydenta Wołodymyra Zełenskiego, to wszystko naznaczyło jego i byłą kanclerz Angelę Merkel (CDU) w tych dniach. Ale obaj, którzy byli u źródeł wielu decyzji, podchodzą do tego inaczej.
[Alle aktuellen Nachrichten zum russischen Angriff auf die Ukraine bekommen Sie mit der Tagesspiegel-App live auf ihr Handy. Hier für Apple- und Android-Geräte herunterladen.]
Każdy, kto spojrzy na niemiecką politykę od Rosji i Ukrainy w ciągu ostatnich 20 lat, do Putina, do umów gazowych, zobaczy, że nie ma prostych i prostych odpowiedzi, ale istnieją poważne błędy w ocenie, których nie można już dziś zaprzeczyć. W przypadku gazu ziemnego Niemcy na przełomie tysiącleci kierowały się coraz większym wysychaniem innych źródeł, krajowym wydobyciem gazu ziemnego, importem z Wielkiej Brytanii i Niżu.
I z przemówienia powitalnego Putina we wrześniu 2001 roku, pierwszego wygłoszonego przez rosyjskiego prezydenta w Bundestagu, po którym posłowie zgotowali mu owację na stojąco i wielu uważało, że Rosja jest na drodze demokratycznej. Wręcz przeciwne sygnały, poprzednią wojnę w Czeczenii, woleli zignorować. (Oto tekst przemówienia).
W swoich rozważaniach niektórzy dochodzą do wniosku, że Putin zmienił się tak, jak został ponownie wybrany na prezydenta w 2012 roku po czterech latach pełnienia funkcji premiera – i ostatecznie przedłużył swoje autorytarne rządy.
Jednak pomimo aneksji Krymu i wszystkich ostrzeżeń nowy gazociąg bałtycki Nord Stream 2 zwiększył zależność energetyczną, wierząc, że wrogą geopolitykę można zastąpić geoekonomią, powstrzymywaniem i stabilnym ładem w Europie dzięki wzajemnym zależnościom gospodarczym.
„Nord Stream 2, to był ewidentny błąd”
Pytany o największe błędy poważny Steinmeier powiedział to zdanie podczas rozmowy z dziennikarzami w salonie Bellevue: „Moje członkostwo w Nord Stream 2 było ewidentnym błędem. Trzymaliśmy się mostów, w które Rosja już nie wierzyła i przed którymi ostrzegali nas nasi partnerzy. Tagesspiegel był również częścią tej niezwykłej rundy. Wyraźniej niż kiedykolwiek przyznaje się do błędów w ocenie: „W mojej ocenie Władimir Putin nie zaakceptuje całkowitej ekonomicznej, politycznej i moralnej ruiny swojego kraju za swoje imperialne szaleństwo. Podobnie jak inni, myliłem się tam.
I precyzuje, bez eufemizmu: „Gorzkie bilanse: nie udało nam się stworzyć wspólnego europejskiego domu, do którego należy Rosja. Zawiodło podejście polegające na włączeniu Rosji do wspólnej architektury bezpieczeństwa.
Jest to preludium do kilku wystąpień błędów w przyjęciu, we wtorek w porannym magazynie ZDF, nazywa Putina „bunkrowym podżegaczem wojennym”.
Merkel i zablokowanie wejścia Ukrainy do NATO
Merkel również przemówiła ponownie po raz pierwszy od wybuchu wojny 24 lutego, z konieczności – ale nie zdając sobie sprawy, że się myliła. Rozmyślania Steinmeiera zwiększają teraz presję na nią, by jeszcze bardziej krytycznie zakwestionowała swoją własną rolę. I tego dnia ukraiński prezydent Selenskyj ponownie celuje, aby wszyscy usłyszeli. Komentując zdjęcia Buczy powiedział: „Zapraszam panią Merkel i pana Sarkozy’ego do Buczy i zobaczenia, co polityka ustępstw wobec Rosji osiągnęła w ciągu 14 lat. Na własne oczy zobaczycie torturowanych Ukraińców.
Tam Merkel, wraz z byłym prezydentem Francji Nicolasem Sarkozym, mogła zorientować się w swojej nieudanej polityce rosyjskiej. Na szczycie NATO w 2008 r. Ukrainie obiecano przyjęcie, ale potem wycofała się ze względu na Rosję. Merkel i Sarkozy odegrali kluczową rolę w blokadzie.
Zełenskij uważa, że Rosja nie odważyłaby się napaść na Ukrainę, gdyby miała obowiązek pomocy ze strony państw NATO. Ale Merkel, której prawie nigdy nie widuje się publicznie, powiedziała rzecznikowi: „Kanclerz i dr Angela Merkel podtrzymują swoje decyzje dotyczące szczytu NATO w Bukareszcie w 2008 roku.
Steinmeier i walka po zamieszkach na Majdanie
Steinmeier podkreślił w ten nudny dzień w Berlinie: „Bardzo mi żal Ukraińców. Od początku 2014 roku żaden inny kraj nie ukształtował tak bardzo mojej pracy”.
Był w Kijowie ze swoimi polskimi i francuskimi odpowiednikami w lutym 2014 roku po zamieszkach na Majdanie wywołanych odmową podpisania przez rząd umowy stowarzyszeniowej z Unią Europejską.
Obecnie popularny wśród tagesspiegel.de:
Dzień wcześniej miały miejsce dziesiątki zgonów. Ówczesny minister spraw zagranicznych spędził 40 godzin na pośredniczeniu w umowie między prezydentem Wiktorem Janukowyczem a liderami opozycji skupionymi wokół Witalija Kliczko, która przewidywała rząd tymczasowy i wolne wybory, ale ruch Majdan ostatecznie ją zaakceptował i prorosyjski prezydent Janukowycz został obalony. Po zajęciu Krymu to Steinmeier i Merkel stworzyli kruche, ale co najmniej półtrwałe porozumienie między Ukrainą a Rosją na mocy porozumienia mińskiego. Ale to nie powstrzymało Putina przed najazdami.
Mowa Jekaterynburga: aneksja Krymu? Nie ma powodu, aby się odwrócić
Gniew ukraińskiego ambasadora Andrija Melnyka wynika na przykład z tego, że Steinmeier był zbyt miękki, może zbyt łatwowierny wobec Rosjan.
W 2016 roku wygłosił przemówienie na Uniwersytecie w Jekaterynburgu, minister spraw zagranicznych Siergiej Ławrow okrzyknął go „drogim Siergiejem”, podobnie jak wszystkie zdjęcia kumpli z tamtych czasów dogonią go dzisiaj. Steinmeier powiedział wówczas: „Ostatni raz, kiedy tu byłem – w grudniu 2014 r. – była moją pierwszą wizytą po aneksji Krymu przez Rosję, a w środku eskalacji kryzysu ukraińskiego – słaby punkt w naszych stosunkach, których skutki nie zostały jeszcze przezwyciężone. Ale nic z tego nie jest powodem do odwrócenia się plecami. Wręcz przeciwnie: jest to kolejny powód, aby skierować wszystkie swoje wysiłki na to, aby nie zatracić się, a nawet zrazić do siebie, ale szukać dialogu, nawet jeśli stało się to trudniejsze i pozostać w dialogu – poważnym, pełnym szacunku, krytycznym, a przede wszystkim: zorientowanym na rozwiązanie”.
[Lesen Sie hier das Interview mit dem ukrainischen Botschafter: Melnyk macht Ampel-Ministern schwere Vorwürfe – „Steinmeier knüpfte ein Spinnennetz der Russland-Kontakte“]
W niedzielnym wywiadzie dla „Tagesspiegel” Melnyk zarzucił mu, że przez lata zbyt wiele uwagi poświęcał rosyjskim interesom i „tworzył pajęczynę kontaktów z Rosją”. „W grę wchodzi wiele osób, które są teraz odpowiedzialne za sygnalizację świetlną”.
Do tej pory nie pogodził się z przekonaniem Steinmeiera, że atak na Ukrainę oznacza definitywne zerwanie z jego dotychczasową polityką ukraińską – ale już w swoim przedwojennym wystąpieniu Steinmeier wyraźnie zaatakował Putina, domagając się, by przeciął pętlę na szyi Ukrainy.
Steinmeier podkreśla dziś w Bellevue, w obliczu wojny rozpoczętej 24 lutego na rozkaz prezydenta Rosji, że jest to dla wszystkich ważny punkt zwrotny. „Z Rosją pod rządami Putina nie będzie powrotu do przedwojennego status quo”. Putin jest odpowiedzialny za wojnę, „nie wolno nam ich ściągać na nas”, podkreślił prezydent federalny. „Ale to nie znaczy, że nie powinniśmy ponownie rozważać niektórych rzeczy, w których popełniliśmy błędy”, powiedział, otwierając się na wielką debatę na ten temat.
Polski premier atakuje Merkel i Scholz
Być może powinniśmy byli bardziej posłuchać wieloletnich ostrzeżeń ze strony Ukraińców, ale także Polaków. Polski premier Mateusz w szczególności zarzuca Merkel, że przyczyniła się do wzmocnienia Rosji. – Pani kanclerz, milczała pani od początku wojny. Polityka Niemiec ostatnich dziesięciu czy piętnastu lat sprawiła, że Rosja ma teraz siłę opartą na monopolu sprzedaży surowców”.
Traktowanie błędów, ale także wnioski, jakie można z nich wyciągnąć, ukształtują drugą kadencję Steinmeiera. Jasne jest, że kontrast między demokracją a reżimami autorytarnymi będzie się nasilał. W cieniu wojny na Ukrainie Chiny rozszerzają partnerstwa strategiczne na całym świecie; a jeśli chodzi o surowce krytyczne, zależność od Chin jest jeszcze większa. Około 98% pierwiastków ziem rzadkich pochodzi z Chin, co zapewnia również globalne prawa dostępu do litu, tak ważnego dla elektromobilności. Do tej pory prawie nie było o tym dyskutowanych.
Jak wygląda obsługa błędów?
Lider Partii Zielonych Omid Nouripour wzywa do szerokiej debaty, a Steinmeier z pewnością też by jej nie zignorował. „Chodzi o systematyczną pracę nad błędami ostatnich dziesięcioleci. Rosyjska polityka musi być rozwijana niezależnie i naukowo, bez partyjnych drobiazgów politycznych. Komisja śledcza jest jedną z możliwych dróg naprzód. Ambasador Melnyk z zadowoleniem przyjmuje przyznanie się Steinmeiera do Deutschlandfunk, ale także wskazuje na zewnątrz: „Uważamy, że to, co wydarzyło się tutaj w Niemczech w ciągu ostatnich dwóch dekad, musi być pilnie rozwiązane, nie tylko politycznie, ale także na poziomie społeczeństwa i mediów”. Przede wszystkim pytanie, w jaki sposób Niemcy – ze wszystkimi konsekwencjami dla Także Ukraina, która może stać się tak bardzo zależna od Rosji w zakresie polityki energetycznej.
Czy można poprzeć sprzeciw wobec bojkotu energetycznego?
Widać wyraźnie, że błędy z przeszłości zwiększają także presję na nowy rząd federalny kanclerza Olafa Scholza (SPD), zwłaszcza po Butscha. Kolejne sankcje mają nadejść, ale wielkie wstrząsy w chemii, metalurgii i szkle przywołują jak mantrę gdyby nastąpił natychmiastowy bojkot gazu. Jak dotąd to czerwona linia. W największej wschodnioniemieckiej hucie w Eisenhüttenstadtjest tu kilka innych prac, mówią: „Jeśli nie będziemy już mieli prawa kupować czegokolwiek z Rosji, prędzej czy później piec zgaśnie”.
Ale teraz presja narasta, polski premier Morawiecki oskarża rząd federalny o spowolnienie dalszych sankcji wobec Rosji w kręgu UE – wymierzonym w następcę Merkel Scholza. „Każdy, kto przeczyta stenogramy, będzie wiedział, że Niemcy są największą przeszkodą, jeśli chodzi o zaostrzenie sankcji”.
Głosy niemieckich firm, niemieckich miliarderów nie mogą być słyszane w Berlinie. Ale głosy „tych niewinnych kobiet i dzieci, głos zamordowanych, który powinni słyszeć wszyscy Niemcy i wszyscy niemieccy politycy”.
„Typowy komunikator. Irytująco skromny fan Twittera. Miłośnik zombie. Subtelnie czarujący fanatyk sieci. Gracz. Profesjonalny entuzjasta piwa”.
