Buty Jensa Stoltenberga są trudne do wypełnienia.
Kiedy światowi przywódcy zbiorą się w tym tygodniu w Wilnie na szczycie NATO, w porządku obrad nie będzie jednej rzeczy: mianowania pod koniec roku nowego sekretarza generalnego, który zastąpi Stoltenberga.
Powodem jest to, że mandat Norwega został przedłużony po raz drugi o rok. rozszerzony choć wcześniej zapowiedział swoją rezygnację. To pokazuje, jak trudno jest mianować nowego sekretarza generalnego.
Oczekuje się, że kolejny szef NATO zostanie mianowany w 2024 r., kiedy wybory europejskie spowodują przetasowania na najwyższych stanowiskach w UE.
Może to jeszcze bardziej skomplikować polityczną równowagę związaną z wyborem następcy.
Krążą pogłoski, że kandydatami na to stanowisko jest wielu europejskich szefów państw i rządów, w tym przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen. Jednak sprzeczne interesy polityczne i osobiste preferencje oznaczają, że wybór kolejnego przywódcy NATO wystawi na próbę zdolność sojuszu do kompromisu.
Politycznie wybuchowa decyzja
Rolę przywódcy NATO wyznaczają nieformalne dyskusje dyplomatyczne pomiędzy państwami członkowskimi i zawsze była ona sprawowana przez Europejczyka. Dowódca wojskowy, najwyższy dowódca sojuszniczy w Europie, zawsze był Amerykaninem.
Ponieważ wojna trwa na ziemi europejskiej, rola ta wiąże się z wielką odpowiedzialnością i wagą polityczną.
„Poszukiwanie nowego sekretarza generalnego nie jest konkursem, ale procesem politycznym” – powiedział Bruno Lété, starszy specjalista w German Marshall Fund.
„Należy wziąć pod uwagę cały szereg interesów państw członkowskich. A państwa członkowskie walczą ze sobą w korytarzach dyplomatycznych, aby przedstawić swoje preferencje kandydujące”.
„Jej [Stoltenbergs] Przedłużenie mandatu pokazuje nam zapewne, że NATO nie osiągnęło wewnętrznie porozumienia w sprawie nazwiska kolejnego Sekretarza Generalnego. I ten brak jedności jest niepokojący” – dodał.
Prezydent Francji Emmanuel Macron niechętnie przyjąłby kandydata spoza Europy. Liczył, że nowy szef NATO zrealizuje swoją wizję „autonomia strategiczna„ osiągnięty, UE będzie mniej zależna od Stanów Zjednoczonych w zakresie bezpieczeństwa militarnego.
Kluczowe znaczenie będzie miało zrównoważenie interesów transatlantyckich.
Pieczęć aprobaty Waszyngtonu
Chociaż decyzja o roli zostanie ustalona w drodze konsensusu, niezbędna jest zgoda Waszyngtonu. Każdy kandydat musi zostać zatwierdzony przez amerykańskiego prezydenta.
Kandydatura brytyjskiego sekretarza obrony Bena Wallace’a, zachęcana przez premiera Rishi Sunaka, została podobno zablokowana przez prezydenta Bidena po tym, jak Londyn ogłosił, że będzie szkolić ukraińskich pilotów na amerykańskich odrzutowcach F-16 bez konsultacji ze STANYAMI ZJEDNOCZONYMI.
Wallace był także byłym żołnierzem w Irlandii Północnej podczas kłopotów, co było bliskie sercu Joe Bidena ze względu na jego irlandzkie dziedzictwo.
Według ostatnich doniesień Biden faworyzuje Ursulę von der Leyen. Jako była minister obrony Niemiec wniosłaby odpowiednie doświadczenie i historię jednomyślnego poparcia dla Ukrainy.
Wybory europejskie w 2024 r. odbędą się na kilka miesięcy przed końcem kadencji Stoltenberga. Jeśli von der Leyen nie zdecyduje się na kandydowanie na szefa Komisji lub nie uda jej się zdobyć większości w Parlamencie Europejskim, może być postrzegana jako naturalna następczyni.
Jednak według Lété część państw członkowskich NATO zdecydowanie sprzeciwiała się von der Leyenowi ze względu na jego poprzednią pracę na stanowisku ministra obrony.
REKLAMARozbicie szklanego sufitu
Von der Leyen otworzyłaby również dodatkową opcję dla państw członkowskich, w których wymagałoby się, aby kobieta zastąpiła sojusz.
Innym przywódcom uważanym za prawdopodobnego następcę Stoltenberga najwyraźniej nie udało się przekonać szefów państw i rządów. W czerwcu premier Danii Mette Frederiksen została aresztowana podczas tzw Podróż w Waszyngtonie przez Bidena i szefa CIA w czymś w rodzaju wywiadu.
Dania jest postrzegana jako zdecydowany zwolennik wsparcia NATO dla Ukrainy, bez politycznego ciężaru państw wschodniej flanki. duński budżet wojskowy Jednak wynoszący 1,38 procent PKB jest znacznie poniżej progu NATO wynoszącego 2 procent.
Kandydatami są także premier Litwy Ingrida Šimonytė i premier Estonii Kaja Kallas.
Przywódca państwa wschodniego mógłby jednak ryzykować zwiększenie napięcia z Rosją. Kallas jest otwartym krytykiem Kremla i wielokrotnie nawoływał Brukselę do nałożenia ostrzejszych sankcji na Rosję. Nominacja Litwina może także nadwyrężyć stosunki Chin z NATO, w związku z przyjęciem przez rząd Šimonytė negatywnego stanowiska wobec Pekinu.
REKLAMASpokojny, chłodny, spójny
Stoltenberg stawia poprzeczkę wysoko, jeśli chodzi o zachowanie spokoju i rozwagi w czasach kryzysu.
Jako były wysłannik ONZ ds. klimatu i premier Norwegii jest doświadczonym dyplomatą i mediatorem. W młodości był także przeciwny wojnie i przyznał się, że w latach 70. rzucał kamieniami w ambasadę amerykańską w ramach protestu przeciwko wojnie w Wietnamie.
Udało mu się utrzymać całość sojuszu w czasie jednego z największych zagrożeń bezpieczeństwa w jego historii, choć opinie na temat zakresu wsparcia sojuszu dla Ukrainy są podzielone.
„NATO pilnie potrzebuje jego doświadczenia” – powiedział Lété.
Przed inwazją na Ukrainę skutecznie poradził sobie także z buntem w ramach swojego sojuszu, od groźby wycofania się Donalda Trumpa po groźby Macrona. opłata, sojusz jest „w stanie śmierci mózgowej”.
REKLAMATeraz musi Opór zachować ostrożność w ramach swojego sojuszu, aby zapewnić ratyfikację członkostwa Szwecji.
Choć na szczycie w Wilnie nie będzie formalnych dyskusji na temat ewentualnego następcy, przywódcy niewątpliwie będą szukać kandydata, który będzie w stanie utrzymać jedność sojuszu w czasie wojny.
Zapytany w lutym, jaką radę dałby swojemu następcy, Stoltenberg odpowiedział: „Aby utrzymać razem Europę i Amerykę Północną”.
„Dożywotni gracz. Fanatyk bekonu. Namiętny introwertyk. Totalny praktyk Internetu. Organizator”.
