Frankfurt nad Menem/Warszawa (dpa) – Jest jedną z najwybitniejszych krytyków autorytarnego reżimu i rosyjskiego ekspansjonizmu: historyczka i dziennikarka Anne Applebaum (59 l.) otrzymała Nagrodę Pokojową niemieckiego handlu wydawniczego.
„W czasach, gdy osiągnięcia i wartości demokratyczne są coraz bardziej karykaturowane i atakowane, ich działalność staje się niezwykle ważnym wkładem w zachowanie demokracji i pokoju” – napisano w komunikacie prasowym Zarządu Fundacji.
Wyróżnienie to tradycyjnie przyznawane jest na zakończenie Targów Książki we Frankfurcie, w tym roku 20 października.
Applebaum jest znawcą historii Europy Wschodniej. Od początku swoich książek i esejów przestrzegała przed prezydentem Rosji Władimirem Putinem i jego agresywną orientacją antyzachodnią. Zaapelowała o szybkie wsparcie Ukrainy, aby wysłać jasny sygnał Rosji.
Applebaum powiedziała Niemieckiej Agencji Prasowej, że otrzymanie Pokojowej Nagrody było dla niej zaszczytem. „Ma to dla mnie szczególne znaczenie, ponieważ moja praca nad historią Związku Radzieckiego i Europy Wschodniej czerpała ogromne korzyści z badań niemieckich historyków i naukowców”.
Applebaum podziękował jury i „wszystkim, którzy w Niemczech nadal walczą o pokój, wolność i demokrację na Ukrainie, w Rosji i w całej Europie”. Ten znawca historii Europy Wschodniej jest jednym z najwybitniejszych krytyków rządów autorytarnych i rosyjskiego ekspansjonizmu. Od początku swoich książek i esejów przestrzegała przed prezydentem Rosji Władimirem Putinem i jego agresywną orientacją antyzachodnią.
Applebaum urodził się w Waszyngtonie w żydowskiej rodzinie. Po studiach w Yale, Londynie i Oksfordzie, jej kariera rozpoczęła się w 1988 roku jako korespondentka The Economist w Polsce, skąd relacjonowała upadek komunizmu. Applebaum od kilkudziesięciu lat mieszka w Polsce z przerwami, a obecnie posiada obywatelstwo amerykańskie i polskie.
Pokojowa Nagroda o wartości 25 000 euro uważana jest za jedną z najbardziej prestiżowych nagród. W 2023 roku uhonorowano anglo-indyjskiego pisarza Salmana Rushdiego, rok wcześniej ukraińskiego pisarza Serhija Zhadana. Dzięki Applebaumowi jest to obecnie stosunkowo nieznany zwycięzca w tym kraju, który znajduje się w centrum uwagi.
Inaczej jest w przybranym mieście Applebaum: będąc korespondentką w Warszawie, poznała Radosława Sikorskiego, obecnego ministra spraw zagranicznych. Pobrali się w 1992 roku i mają dwóch synów, Aleksandra i Tadeusza. W Polsce uważani są za parę wpływową. Sikorski (61 l.) jest jedną z najwybitniejszych postaci obozu liberalno-konserwatywnego polskiego premiera Donalda Tuska. W latach 2007–2014 był ministrem spraw zagranicznych, a wcześniej stał na czele ministerstwa obrony.
Podobnie jak Applebaum, Sikorski jest także zagorzałym transatlantykiem i konsekwentnie ostrzegał przed imperialnymi aspiracjami Rosji. Według doniesień ma zamiar startować w przyszłorocznych wyborach prezydenckich w Polsce. W Brukseli uważany jest za potencjalnego kandydata na stanowisko Europejskiego Komisarza Obrony.
Applebaum pracował dla różnych brytyjskich gazet. W 2002 roku została na cztery lata członkiem redakcji „Washington Post”. Obecnie pisze głównie dla amerykańskiego magazynu „The Atlantic”. Jest także autorką książek, takich jak „Gułag” (2003), „Żelazna kurtyna” (2012) i „Urok autorytaryzmu” (2021).
Duże zainteresowanie przykuły jej prace, w których śledzi mechanizmy autorytarnej władzy. Wcześniej otrzymała prestiżową Nagrodę Pulitzera w 2004 r. Niedawno otrzymała także nagrodę Carla von Ossietzky’ego 2024 od miasta Oldenburg.
„Poprzez swoje dogłębne i poszerzające horyzonty analizy systemów komunistycznego i postkomunistycznego Związku Radzieckiego i Rosji ujawniła mechanizmy autorytarnego zdobywania i utrzymywania władzy” – kontynuowała Rada Pokojowa Nagrody w swoim komunikat prasowy. . „Dzięki swoim badaniom nad interakcją między ekonomią i demokracją oraz wpływem dezinformacji i propagandy na społeczeństwa demokratyczne pokazuje, jak kruche są one, zwłaszcza gdy demokracje są podważane od wewnątrz przez wyborcze sukcesy autokratów”.
Applebaum i Sikorski spędzają dużo czasu za granicą. W Polsce mieszkają w malowniczym dworku we wsi Chobielin, niedaleko miasta Bydgoszczy w zachodniej Polsce. Obaj mężczyźni mają także interesy wykraczające poza politykę: spędzili 15 lat na renowacji zrujnowanego budynku, jak powiedział kiedyś Applebaum. Applebaum wydał także książkę kucharską z polskimi przepisami.
Kanclerz Olaf Scholz pogratulował dziennikarzowi tej nagrody. „Historyk Anne Applebaum od początku ostrzegała przed ekspansjonistyczną polityką Rosji, przybliża nas do historii Europy Wschodniej i przypomina, jak kruche potrafią być nawet społeczeństwa demokratyczne” – napisała polityk SPD w X.
W oświadczeniu wiceminister kultury Claudii Roth (Zieloni) stwierdzono, że Applebaum był „nie tylko jednym z najważniejszych historyków naszych czasów, ale także zagorzałym obrońcą demokracji i praw człowieka”.
Niemieckie Stowarzyszenie Handlu Książkami, profesjonalna organizacja wydawców i księgarzy, przyznaje od 1950 roku Nagrodę Pokojową. Jej celem jest uhonorowanie osób, które przyczyniły się do urzeczywistnienia idei pokoju w literaturze, nauce i sztuce.
„Bacon geek. Ogólny czytelnik. Miłośnik internetu. Introwertyk. Niezależny łobuz. Certyfikowany myśliciel”.
