Żądania odszkodowań za szkody wojenne liczone w bilionach zrujnowały stosunki niemiecko-polskie. Dziś sygnalizacja świetlna próbuje rozpocząć nowy start z nowym rządem w Warszawie.
Warszawa – Ocalałe ofiary niemieckiej okupacji Polski podczas II wojny światowej wkrótce otrzymają pomoc od rządu federalnego. To część planu działań, którego celem jest nadanie nowych podstaw stosunkom niemiecko-polskim po przejściu od prawicowo-konserwatywnego rządu do centrolewicowego rządu w Warszawie. 40-stronicowy plan został przyjęty podczas pierwszych od sześciu lat konsultacji rządowych obu krajów w Warszawie. Nie zawiera jednak konkretnej kwoty odszkodowania.
„Niemcy znają powagę swojej winy, swoją odpowiedzialność za miliony ofiar niemieckiej okupacji i zadanie, jakie się z tym wiąże” – powiedział Scholz na wspólnej konferencji prasowej z premierem Polski Donaldem Tuskiem. Tusk stwierdził, że obiecana przez rząd federalny pomoc może przyczynić się do nowego otwarcia w stosunkach niemiecko-polskich. „Bo dobre gesty są bardzo ważne także w polityce”.
Rząd PiS napięte stosunki ma antyniemieckie tony
W ostatnich latach narodowo-konserwatywny rząd PiS, który rządził Polską w latach 2015–2023, za pomocą antyniemieckich tonów i żądań reparacji o wartości 1,3 bln euro zakłócił stosunki z Berlinem. Od listopada 2018 r. nie było zatem konsultacji rządowych. W grudniu rząd PiS zastąpił centrolewicowy sojusz Tuska. Od tego czasu klimat się poprawił.
Nowy polski premier podczas swojej pierwszej wizyty w Berlinie w lutym zaakceptował już stanowisko rządu federalnego, że kwestia reparacji jest prawnie zamknięta. We wtorek powtórzył to, mówiąc: „Nie ma takiej kwoty pieniędzy, która mogłaby wynagrodzić wszystko, co wydarzyło się podczas II wojny światowej”. Niemniej jednak konieczne jest działanie, zarówno moralne, jak i materialne. Zapowiedź kanclerza jest obecnie krokiem we właściwym kierunku.
Rząd federalny nie chce tworzyć precedensu
Wciąż nie jest jednak jasne, jaka dokładnie byłaby pomoc dla ofiar i jaka ona będzie. Istnieją ku temu powody. Rząd federalny chce, aby świadczenia nie otwierały drzwi do roszczeń o odszkodowania ze strony innych grup ofiar. Zamiast bezpośredniej pomocy finansowej osobom fizycznym oferuje pomoc za pośrednictwem fundacji wspierającej określone instytucje.
Ale temat jest drażliwy także dla polskiego rządu. Zwolennicy twardej polityki wobec Niemiec jakąkolwiek publicznie ogłoszoną kwotę porównaliby z obecnymi żądaniami poprzedniego rządu w zakresie reparacji wynoszącymi 1,3 biliona euro. Zaplanowana dzisiaj pomoc będzie stanowić jedynie ułamek tej kwoty. Jeszcze przed konsultacjami dyskutowano o skromnym trzycyfrowym milionie.
Szacuje się, że ofiar nazizmu jest nadal 40 000
Tusk ma nadzieję, że pomoc nadejdzie w ciągu kilku miesięcy. Szacuje się, że nadal 40 000 ofiar okupacji niemieckiej może zachować nadzieję. „Bardzo nas niepokoi sytuacja starszych ofiar i tam również będziemy podejmować działania” – podkreślił Scholz, któremu w Warszawie towarzyszyło dziesięciu ministrów federalnych.
Polityk PiS i były szef rządu Mateusz Morawiecki nazwał uwagi Scholza „policzkiem wymierzonym Polsce”. Najmłodsi urodzeni w Polsce w czasie okupacji niemieckiej w przyszłym roku skończą 80 lat – pisze na X.
Kolejnym projektem służącym pojednaniu jest budowa Domu Polsko-Niemieckiego w Berlinie. Dom ma upamiętniać skomplikowaną historię obu krajów i brutalną okupację niemiecką podczas II wojny światowej (1939-1945), a także stworzyć miejsce pamięci o polskich ofiarach. Obie strony przywiązują wagę do jak najszybszego ukończenia tej budowy, co zapisano w dokumencie.
Scholz: „Bezpieczeństwo Polski to także bezpieczeństwo Niemiec”
Drugi aspekt niemieckiego wsparcia dla Polski dotyczy ochrony wschodniej flanki NATO. Polska jest jednym z państw NATO graniczących z Rosją i Białorusią. „Dla mnie ważne jest, aby Niemcy były gotowe wziąć na siebie znacznie większą odpowiedzialność za bezpieczeństwo kontynentu i zadbać o to, aby w Europie nie było wojny” – powiedział Tusk. Scholz zapewniał: „Bezpieczeństwo Polski jest także bezpieczeństwem Niemiec. » Należy szczególnie rozszerzyć współpracę w obszarach bezpieczeństwa i obronności.
Plan działania poświęca sporo miejsca tematyce obronności. „Wzmocnimy interoperacyjność i standaryzację naszych zdolności obronnych, zwiększymy zdolności produkcyjne i będziemy promować inwestycje w naszym przemyśle obronnym” – powiedział.
Inicjatywy dotyczące czołgów i amunicji
W szczególności mówi się o rozwijaniu wspólnych inicjatyw w dziedzinie czołgów i amunicji. Wiąże się to także ze zwiększoną dostępnością części zamiennych do czołgów podstawowych Leopard, które oba kraje dostarczyły na Ukrainę.
Ponadto Polska i Niemcy chcą skoordynować swoje „wysiłki na rzecz stworzenia silniejszego i skuteczniejszego europejskiego filaru w ramach NATO”, co w znaczący sposób przyczyni się do zwiększenia potencjału odstraszania sojuszu – stwierdzono w oświadczeniu. Polska planuje także udział w koordynowanej przez Niemcy inicjatywie „Europejska Tarcza Nieba” na rzecz europejskiej obrony powietrznej.
„Miłośnik internetu. Dumny ewangelista popkultury. Znawca Twittera. Przyjaciel zwierząt na całym świecie. Zły komunikator”.
