Pokojową Nagrodę Nobla 2023 przyznaje się Narges Mohammadi za walkę z uciskiem kobiet w Iranie oraz zaangażowanie na rzecz praw człowieka i wolności.

Według UNESCO Narges Mohammadi jest jednym z najbardziej znanych irańskich działaczy na rzecz praw człowieka, piszącym dla różnych mediów. Obecnie odsiaduje 16 lat więzienia.

Otrzymuje tę prestiżową nagrodę „za walkę z uciskiem kobiet w Iranie oraz za walkę o prawa człowieka i wolność dla wszystkich” – oświadczyła przewodnicząca komisji Berit Reiss-Andersen podczas ogłoszenia ceny w Oslo.

Narges Mohammadi jest jednym z najbardziej znanych irańskich działaczy na rzecz praw człowieka, był kilkakrotnie więziony. 51-latek odsiaduje obecnie długi wyrok w okrytym złą sławą teherańskim więzieniu Ewin. Pod koniec 2022 r., podczas powstania narodowego przeciwko aparatowi władzy w Iranie, Mohammadi nagłośnił raport ujawniający zarzuty torturowania kilkudziesięciu kobiet w więzieniu o zaostrzonym rygorze.

Niemiecko-irańska dziennikarka Natalie Amiri napisała na X (dawniej Twitterze):

Pokojowa Nagroda Nobla przyznana Narges Mohammadi da irańskim kobietom ogromną siłę w walce o wolność.

W obliczu napiętej sytuacji globalnej związanej z wojną na Ukrainie, kryzysem klimatycznym oraz innymi kryzysami i konfliktami w różnych regionach świata, w tym roku o Pokojową Nagrodę Nobla ubiegało się 259 osobistości i 92 organizacje. Łączna liczba 351 wnioskodawców była drugą najwyższą w historii. Instytucje Nobla tradycyjnie trzymają nominacje w tajemnicy przez 50 lat.

Obejrzyj nasz wywiad z mężem Narges Mohammadi, aktywistką i dziennikarką Taghi Rahmani, który przeprowadziliśmy z nim w grudniu 2022 r. na temat sytuacji w Iranie:

Pokojowa Nagroda Nobla uznawana jest za najważniejszą nagrodę polityczną na świecie. Od czasu pierwszej prezentacji w 1901 roku otrzymało go ponad 140 osób i organizacji. W ubiegłym roku uhonorowano więzionego białoruskiego obrońcę praw człowieka Alesia Bialyazki, a także organizacje praw człowieka Memoriał Rosji i Centrum Wolności Obywatelskich Ukrainy. Zostali uhonorowani m.in. za zaangażowanie na rzecz społeczeństw obywatelskich kraju pochodzenia, prawo do krytyki władzy i ochronę podstawowych praw obywateli.

Nagrody Nobla wywodzą się z testamentu szwedzkiego wynalazcy i darczyńcy dynamitu, Alfreda Nobla (1833-1896). Pokojowa Nagroda Nobla jako jedyna nie zostanie przyznana w Sztokholmie, stolicy Szwecji, ale w Oslo, stolicy Norwegii. Od poniedziałku do czwartku w Sztokholmie ogłaszano już zwycięzców w kategoriach medycyny, fizyki, chemii i literatury. W poniedziałek, na zakończenie ogłoszenia tegorocznych nagród, nastąpi wręczenie Nagrody Nobla w dziedzinie nauk ekonomicznych.

W tym roku wszystkie nagrody wynoszą jedenaście milionów koron szwedzkich (około 950 000 euro) w każdej kategorii, czyli o milion koron więcej niż w latach ubiegłych. Następnie tradycyjnie wręcza się je 10 grudnia, w rocznicę śmierci Nobla.