Werdykt
Polska przegrywa przed unijnym sądem sprawę kary za wydobycie
Widok na elektrownię na węgiel brunatny Turów, na północ od kopalni odkrywkowej Turów.
Robert Michael/dpa
Konflikt wokół wydobycia węgla brunatnego w Turowie przy granicy z Niemcami narasta od lat. Dziś Polska przegrywa z Komisją Europejską.
W sporze o odkrywkową kopalnię węgla brunatnego Turów Polska przyznała się przed Europejskim Trybunałem do porażki. Komisja Europejska została upoważniona do potrącenia kary nałożonej na Warszawę polskimi roszczeniami, zdecydowali w środę w Luksemburgu sędziowie. W oświadczeniu polskiego rządu wskazano, że wyrok dotyczył trybu zapłacenia kary, a nie samej działalności odkrywkowej kopalni węgla brunatnego.
Kontekstem jest długotrwały konflikt o eksploatację węgla brunatnego w trójkącie granicznym Niemiec i Czech. Kontrowersyjna kopalnia odkrywkowa zlokalizowana jest zaledwie kilka kilometrów od Zittau w Saksonii i Hradka nad Nisou w Czechach. Krytycy górnictwa odkrywkowego po niemieckiej i czeskiej stronie granicy obawiają się dalszego spadku poziomu wody i zniszczeń budynków. W 2021 r. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (ETS) nakazał wstrzymanie wydobycia węgla brunatnego w następstwie pozwu złożonego przez Czechy. Jednak ówczesny narodowo-konserwatywny rząd PiS nie zastosował się do tej decyzji. Dlatego Trybunał nałożył karę w wysokości 500 000 euro za każdy dzień niestosowania się Polski do orzeczenia. Pieniądze powinny trafić do wspólnego budżetu UE.
Polska osiągnęła porozumienie z Czechami w 2022 r., ale nie zapłaciła kary. Komisja Europejska podjęła wówczas decyzję o potrąceniu kwot należnych z tytułu roszczeń kraju wobec Unii. Polska skarżyła się: porozumienie z Czechami oznaczało, że skutki finansowe decyzji TSUE zostały z mocą wsteczną wyeliminowane. Dlatego też Komisja Europejska nie powinna była kompensować ze sobą tych kwot.
Sędziowie nie zastosowali się jednak do tej decyzji i w środę oddalili skargę. Mimo że Polska osiągnęła porozumienie z Czechami, kraj ten musiał płacić karę do czasu osiągnięcia porozumienia – orzekł sąd. Komisja Europejska podała również wystarczające powody uzasadniające rekompensatę kwot. Od tej decyzji można jeszcze odwołać się do najwyższego sądu Europy, ETS.
Od grudnia ubiegłego roku Polską rządzi proeuropejski centrolewicowy rząd Donalda Tuska na czele. Rzecznik Ministerstwa Klimatu i Środowiska powiedział o ogłoszonym wyroku: „Komisja skorzystała z przysługujących jej instrumentów prawnych, które zaakceptowały wszystkie państwa członkowskie, w tym Polska”. Wyrok dotyczy jednak mechanizmu żądania sankcji i nie dotyczy konkretnie kopalni odkrywkowej Turów.
„Bacon geek. Ogólny czytelnik. Miłośnik internetu. Introwertyk. Niezależny łobuz. Certyfikowany myśliciel”.
