Ryby giną tysiącami, mieszkańcy są głęboko zaniepokojeni. Władze wodne w Polsce już wcześnie wykazały oznaki trucizny.

Według polskiego premiera Mateusza Morawieckiego śmierć ryb w Odrze spowodowana była składowaniem odpadów chemicznych. „Prawdopodobnie do rzeki wrzucono ogromną ilość odpadów chemicznych i to przy pełnej świadomości zagrożeń i konsekwencji” – powiedział Morawiecki w poście wideo zamieszczonym w piątek na Facebooku.

Morawiecki podkreślił, że wszystkie odpowiedzialne władze zostały postawione w stan najwyższej gotowości. Woda jest pobierana codziennie z rzeki, a także zaangażowane są władze weterynaryjne i zdrowotne. „Ale najważniejszym zadaniem jest teraz znalezienie winowajcy, truciciela”. To nie jest zwykłe przestępstwo, bo szkody mogą trwać latami – powiedział premier. „Nie spoczniemy, dopóki winowajcy nie zostaną surowo ukarani”.

Według brandenburskiego ministra środowiska Axela Vogla, Odra ma „bardzo duże ładunki soli”. Są nietypowe, powiedział w piątek wieczorem polityk ekologiczny w RBB. Wypełniacze solne to sole rozpuszczone w wodzie – mogą one składać się z kilku substancji.

Jak informuje Ministerstwo Infrastruktury w Warszawie, pod koniec lipca polskie władze zareagowały na oznaki masowego śmiertelności ryb w Odrze. W dniach 26-28 lipca pojawiły się pierwsze odpowiednie sygnały, po których pobrano próbki wody i wydobyto martwe ryby, zgodnie z harmonogramem polskiego urzędu wodnego, który ministerstwo zamieściło na Twitterze.

W dniach rozpoczynających się 28 lipca próbki wykazały nienormalnie niski poziom tlenu w wodzie. 4 sierpnia Agencja Ochrony Środowiska we Wrocławiu wykryła toksyczną substancję w próbkach pobranych ze śluzy Lipki koło Oławy. Zażalenie wniesiono do prokuratury 9 sierpnia.

Premier Mateusz Morawiecki zwolnił dwóch wysokich rangą urzędników za rzekome zbyt wolne reagowanie na zabijanie ryb w Odrze. Oczekuje się, że szef urzędu wodnego i szef urzędu ochrony środowiska opuszczą swoje biura ze skutkiem natychmiastowym – napisał w piątek Morawiecki w krótkim serwisie Twitter. „Podzielam obawy i oburzenie z powodu zatrucia Odry. Ta sytuacja nie była w żaden sposób przewidywalna, ale odpowiedzialne władze powinny były zareagować szybciej”.

Lider opozycji Donald Tusk z liberalno-konserwatywnej Platformy Obywatelskiej (PO) skrytykował powolną reakcję władz. Odniósł się do „jednej z największych afer ekologicznych ostatnich lat – nie tylko w Polsce”.

Śmiertelność ryb od wielu dni martwi mieszkańców Odry. W rzece odkryto tysiące martwych ryb, w tym niektóre w pobliżu Frankfurtu nad Odrą i okolicznych miejscowości. Według polskich władz wodnych wydobyto dziesięć ton martwych ryb.

Kontynuowane są nie tylko analizy martwych ryb, ale także próbki wody z Odry w Polsce. Wiceminister infrastruktury Grzegorz Witkowski powiedział w czwartek, że wyniki analizy wód rzecznych mogą zostać zaprezentowane „najwyżej w ciągu tygodnia”. Według pierwszych ustaleń z Niemiec istnieją oznaki znacznego zanieczyszczenia wody rtęcią.

Federalne Ministerstwo Środowiska skarżyło się na awarię zwykłego łańcucha zgłaszania takich zdarzeń. „W rzeczywistości wiemy, że ten łańcuch raportowania, który jest przeznaczony dla takich przypadków, nie zadziałał” – powiedział w piątek w Berlinie rzecznik ministerstwa środowiska. Chodzi o wczesne zgłaszanie śmiertelności ryb po stronie polskiej.

Sieć sprawozdawcza działała tylko „wczoraj”, czyli do czwartku, kontynuował rzecznik. „Wczoraj w końcu pojawił się raport, który powinien pochodzić ze strony polskiej. Ale zanieczyszczenie po stronie niemieckiej było już znane”.

We wschodniej Brandenburgii ekolodzy ponoszą znaczne konsekwencje dla Parku Narodowego Doliny Dolnej Odry. „Skutki są po prostu okropne” – powiedział niemieckiej agencji prasowej zastępca dyrektora parku narodowego Michael Tautenhahn. „To po prostu katastrofa dla parku narodowego”.