Około połowy XVI wieku na środku Dniepru, na wyspie rzecznej, Kozacy zbudowali twierdzę, która wkrótce stała się znana jako „Zaporog Sicz”, co z grubsza oznacza „twierdza za bystrzami”. Kozacy żyją i polują na obrzeżach ówczesnych wielkich mocarstw – Polski i Litwy, Rosja i Imperium Osmańskie – i są społecznościami wyrzutków, uchodźców i poszukiwaczy przygód.
Podobne grupy występują na wielu rzekach Europy Wschodniej i Azji Środkowej, ale dopiero Kozacy Dnieprowi, zwani także Kozakami Zaporoskimi, w historii Europy w XVII w. stali się graczami: ze swoim hetmanem – wodzem – Bohdanem Chmielnickim na czele. 1648 zbuntowali się przeciwko władzy, przez którą czuli się szczególnie uciskani i wyzyskiwani: szlacheckiej Rzeczypospolitej Polsko-Litewskiej. Zaporoże wygrywali bitwę za bitwą i wkrótce do ich buntu dołączyli ukraińscy rolnicy i mieszczanie. Wybuchło krwawe powstanie, którego ofiarami padły także dziesiątki tysięcy Polaków i Żydów.
W nowym odcinku historycznego podcastu ZEIT Co to było?
Judith Scholter, Markus Flohr i Laura Wallenfels podążają śladami Kozaków i ich mitu i pytają, jak ważne dla powstania narodu ukraińskiego było powstanie w Siczy Zaporoskiej – i dlaczego Kozacy są zarówno częścią narodu ukraińskiego, jak i rosyjskiego kulturę pamięci. Rozmawiamy ze szwajcarsko-austriackim historykiem Andreasem Kappelerem, który szeroko studiował historię… UkrainaRosja, a zwłaszcza Kozacy – i wreszcie można usłyszeć prawdziwy chór kozacki.
Więcej na ten temat, m.in. rozmowę z Jurko Prochasko i Franziską Davies na temat niemieckiego spojrzenia na Ukrainę oraz dwa krótkie eseje Andrija Portnowa i Martina Schulze Wessela na temat stosunków niemiecko-ukraińskich, można przeczytać w bieżącym numerze magazynu ZEIT Geschichte.
Z tym linkiem możesz zamówić bezpłatny egzemplarz Historii ZEIT do przetestowania. Magazyn można kupić stacjonarnie lub online w sklepie ZEIT.
Wszystkie odcinki „Co to było znowu?” Słuchać Tutaj. Z redakcją można się kontaktować mailowo pod adresem zeitgeschichte@zeit.de.
W tym miejscu dziękujemy Tarasowi Kompanitschence i Chorei Kozackiej (Хорея Козацька), których utwory możecie oglądać i słuchać na własnym kanale YouTube lub na Spotify, Apple Music i innych platformach. Dziękuję także Martinowi Dietze z Niemiecko-Ukraińskiego Stowarzyszenia Kulturalnego za przyjazną mediację. Nakładem CH Beck ukazało się wiele książek historyka Andreasa Kappelera, trzy szczególnie polecane tytuły to:
- „Nierówni bracia. Rosjanie i Ukraińcy od średniowiecza do współczesności”, Monachium 2022
- „Krótka historia Ukrainy”, Monachium 2022
- „Kozacy. Historia i legendy”, Monachium 2013
Około połowy XVI wieku na środku Dniepru, na wyspie rzecznej, Kozacy zbudowali twierdzę, która wkrótce stała się znana jako „Zaporog Sicz”, co z grubsza oznacza „twierdza za bystrzami”. Kozacy żyją i polują na obrzeżach ówczesnych wielkich mocarstw – Polski i Litwy, Rosja i Imperium Osmańskie – i są społecznościami wyrzutków, uchodźców i poszukiwaczy przygód.
Podobne grupy występują na wielu rzekach Europy Wschodniej i Azji Środkowej, ale dopiero Kozacy Dnieprowi, zwani także Kozakami Zaporoskimi, w historii Europy w XVII w. stali się graczami: ze swoim hetmanem – wodzem – Bohdanem Chmielnickim na czele. 1648 zbuntowali się przeciwko władzy, przez którą czuli się szczególnie uciskani i wyzyskiwani: szlacheckiej Rzeczypospolitej Polsko-Litewskiej. Zaporoże wygrywali bitwę za bitwą i wkrótce do ich buntu dołączyli ukraińscy rolnicy i mieszczanie. Wybuchło krwawe powstanie, którego ofiarami padły także dziesiątki tysięcy Polaków i Żydów.
„Dożywotni gracz. Fanatyk bekonu. Namiętny introwertyk. Totalny praktyk Internetu. Organizator”.
