Noc w jaskini skalnej

Według tradycji wszystko sięga czasów założyciela zakonu franciszkanów. Mówi się, że 800 lat temu Franciszek z Asyżu (1181/82-1226) odtworzył w jaskini wraz z braćmi i pasterzami Ewangelię Bożego Narodzenia, aby uczynić tę historię bardziej zrozumiałą dla mieszkańców Greccio. W tamtych czasach niewiele osób umiało czytać. Biograf z Asyżu, Thomas von Celano, poinformował, że uczestnicy mszy o północy odczuli „radość, jakiej nigdy wcześniej nie zaznali”. Dzieciątko Jezus ukazało się nawet mnichowi.

Tak dziś celebruje się historię. W miejscu, gdzie znajdowała się jaskinia, od wieków stoi klasztor franciszkanów. Od 1989 roku jest także udostępniony turystom. Obecnie znajduje się tam sklep z pamiątkami i co najmniej czterech mnichów. Papież umieścił własnoręcznie napisany list apostolski („Admirabile Signum”) na szopkach znajdujących się w kaplicy. Franciszek odwiedził także Greccio.

Ani śladu Maryi i Józefa

To, czy wydarzyło się to w tamtym czasie, jest jednym z wielu pytań wiary w Kościele katolickim. Jeśli tak, to jest to „żywa szopka” w bardzo zredukowanej formie: nigdzie nie ma wzmianki o obecności Maryi lub Józefa. Naukowo udowodniono jednak, że istnieją znacznie starsze przedstawienia narodzin Chrystusa, np. na wczesnochrześcijańskich sarkofagach czy w katedrach romańskich. W Rzymie najstarsza szopka znajduje się w kościele Santa Maria Maggiore, marmurowym pomniku pochodzącym z 1291 roku.

W Greccio to nie odstrasza ludzi. Przy wjeździe do miasta dumnie wisi napis „Pierwsza na świecie szopka bożonarodzeniowa”. Autobusy stoją tuż za nimi. Jarmark bożonarodzeniowy w Greccio jest prawdopodobnie jednym z niewielu, gdzie na figurkach bożonarodzeniowych zarabia się więcej niż na grzanym winie. Wiele rzeczy jest produkowanych w Chinach. Nie przeszkadza to Fra Giovanniemu, jednemu z pozostałych franciszkanów. „Oczywiście, że to komercja” – powiedział brat. „Ale najważniejsze jest to, że tradycja została zachowana”. W klasztorze oferowane jest także rzemiosło włoskie. Zestaw 17 figurek kosztuje 350 euro.