Prezydent USA Joe Biden i jego koledzy z NATO mieli wskazać następcę, kiedy spotkali się w Wilnie na Litwie w połowie lipca. Ale największa organizacja bezpieczeństwa na świecie podejmuje decyzje na zasadzie konsensusu i nie udało się osiągnąć porozumienia w sprawie nowego kandydata.

Kadencja Norwega miała wygasnąć w zeszłym roku, ale później została przedłużona, aby uniknąć zmiany na szczycie po inwazji Rosji na Ukrainę w lutym 2022 roku.

Sekretarze generalni NATO prowadzą czasami delikatne konsultacje między państwami członkowskimi, aby zapewnić znalezienie kompromisów, tak aby organizacja oparta na konsensusie mogła nadal funkcjonować.

Dbają o realizację decyzji i przemawiają w imieniu wszystkich narodów.

Stoltenbergowi udało się przejść bardzo cienką linię, powstrzymując się od krytykowania członków kierowanych przez bardziej charakterystycznych prezydentów i premierów, takich jak były prezydent USA Donald Trump, prezydent Turcji Recep Tayyip Erdogan czy premier Węgier Viktor Orban.

W sytuacji, gdy historyczny przeciwnik NATO, Rosja, toczy wojnę z Ukrainą, proces mianowania nowego Sekretarza Generalnego stał się wysoce upolityczniony.

Polska sprzeciwia się ponownemu przybyciu kolejnego sekretarza generalnego z kraju nordyckiego po tym, jak Stoltenberg i jego poprzednik Anders Fogh Rasmussen z Danii sprawowali urząd tak długo. Polscy urzędnicy chcieli kogoś z kraju bałtyckiego. Premier Estonii Kaja Kallas była ulubioną kandydatką Polaków.

Ale inne kraje wahają się przed przyjęciem kandydata z krajów bałtyckich lub Polski, wydają się bezwarunkowo wspierać Ukrainę, w tym członkostwo w NATO, podczas gdy m.in. Stany Zjednoczone i Niemcy nalegają, aby wojna się skończyła.

Dla Stoltenberga jest to czwarte przedłużenie mandatu i druga najdłuższa kadencja sekretarza generalnego w historii.