„I „Powiem to jako Niemiec z NRD: mamy świadomość, że nie byłoby mnie tutaj bez narodu polskiego” – powiedział premier Reiner Haseloff (CDU) podczas uroczystości zjednoczenia w Ambasadzie Niemiec w Warszawie, ku aplauzie dyplomatów z wielu krajów, w tym polscy goście – a co najważniejsze: zaproszeni na uroczystość ocaleni z Powstania Warszawskiego.

Haseloffa interesują wzloty i upadki w stosunkach Niemiec z Polską: okupacja, niemieckie zbrodnie wojenne, zniszczenie Warszawy przez wojska niemieckie. Na przykładzie ruchu Solidarności na rzecz pokojowej rewolucji i ostatecznie zjednoczenia Niemiec.

On To wielkie słowa powiedziane podczas „Nocy Jedności Niemiec” – o spójności europejskiej, o budowaniu mostów między państwami. Saksonia-Anhalt posiada w Polsce dwa regiony partnerskie, z którymi utrzymują kontakty w dziedzinie edukacji i kultury: Mazowsze i Pomorze. Dlatego właśnie powstają partnerstwa miast i wzajemne wymiany studentów.

Te programy wymiany niosą przede wszystkim związek z historią: studenci z Saksonii-Anhalt regularnie odwiedzają pomnik w Treblince, na północny wschód od Warszawy. W latach 1942-1944 na terenie byłego obozu zagłady Niemcy zamordowali setki tysięcy ludzi. W tym kontekście historycznym święto jedności w Polsce jest szczególnym symbolem, który ma przede wszystkim nawiązywać do przeszłej i przyszłej współpracy.

Więzi między Saksonią-Anhalt a Polską wykraczają poza kontakty kulturowe i narzucone politycznie. Obie strony czerpią wzajemne korzyści, szczególnie ekonomicznie. Pomimo spadającej liczby, Polska pozostaje najważniejszym partnerem handlowym Saksonii-Anhalt. Według Głównego Urzędu Statystycznego w pierwszej połowie 2023 roku do sąsiednich Niemiec wyeksportowano towary o wartości 1,3 mld euro. Choć oznacza to spadek o 17,9 proc. w porównaniu z analogicznym okresem ubiegłego roku, Polska pozostaje, obok Holandii, głównym eksporterem kraj Saksonia-Anhalt.

Saksonia-Anhalt odnotowała 4,4-proc. wzrost importu towarów z Polski. Wartość towarów tutaj wyniosła 1,2 miliarda euro. Saksonia-Anhalt importowała z Chin jedynie towary o większej wartości (1,4 mld euro). Nic więc dziwnego, że Saksonia-Anhalt prezentuje się podczas wieczoru w ambasadzie z produktami regionalnymi, takimi jak bule Halloren i wino Unstrut.

W przyszłości oczekuje się dalszego wzrostu wolumenu obrotu – nie tyle ze względu na specjały kulinarne, ale z powodu boomu w branży półprzewodników. Podobnie jak w Saksonii-Anhalt, amerykański producent chipów Intel również chce wybudować fabrykę we Wrocławiu. Tam należy montować i testować chipy, które mogą pochodzić z fabryk chipów w Magdeburgu lub irlandzkich fabryk chipów w Leixlip.

TO Wyjazd delegacji ma także na celu pogłębienie współpracy naukowej. TO Instytut Fraunhofera Badań Fabrycznych w Magdeburgu np. planuje sieci energetyczne nie tylko dla Niemiec, ale także dla miast partnerskiego regionu Mazowsza.

Przemysław Komarnicki i dr Bartołomiej Arendarski w Instytucie Zarządzania Fabryką im. Fraunhofera. Rdzenni mieszkańcy Polski mieszkają i pracują w Magdeburgu. Współpraca z polskimi naukowcami i firmami jest ewidentna.

Od 2015 roku kilka projektów finansowanych przez Unię Europejską realizowanych jest we współpracy z Politechnika Warszawska przeprowadzone. Teraz można dodać kolejnego partnera: Instytut Elektrotechniki Łukasiewicza, którego wizyta planowana jest w ramach wyjazdu delegacji. Nie chodzi tylko o energię elektryczną, ale także o sieci wodorowe.

Oprócz współpracy badawczej Instytut Fraunhofera w Magdeburgu liczy na bezpośrednie zamówienia od polskiego przemysłu. Od dawna było jasne: Polska nie jest „wydłużonym warsztatem” dla niemieckich firm.

Już owocna i potencjalnie możliwa współpraca nie może ukryć obecnych napięć między Niemcami a Polską: rząd kierowany przez narodowo-konserwatywną partię PiS ostro prowadzi kampanię w stronę Berlina. Żądanie reparacji, oskarżenie o hegemonię Niemiec w UE i aktualny skandal wokół wiz pracowniczych rzekomo wydawanych przez prywatne polskie firmy migrantom z krajów trzecich – to wszystko jest oficjalnie wyłączone z przyjęcia w Saksonii-Anhalt.

Jedyne odniesienie, jakie Haseloff w swoim przemówieniu w ambasadzie nawiązał do napiętej sytuacji między obydwoma krajami, było jednym zdaniem. Jest przekonany, że wielkie podobieństwa, jakie łączą oba narody, przeważają nad „wszelkimi tematami, o których warto rozmawiać”.

Rząd stanowy z niecierpliwością czeka także na wynik polskich wyborów 15 października 2023 r. Przynajmniej podczas obchodów jedności Haseloff jest pewien: „Mamy przed sobą wspólną przyszłość w pokoju i przyjaźni i chcemy i chcemy ukształtujcie to razem.

Haseloff także został zaproszony do Polski w czerwcu – o to wtedy chodziło Niemieckie Centrum Przyszłości Jednościktóry ma powstać w Halle.

MDR (Roland Jäger, Cornelia Winkler), dpa