W ramach kontrowersyjnej reformy sądownictwa strasburski trybunał praw człowieka nakazał Polsce zapłacić grzywnę dwóm polskim sędziom. Polska podobno odmówiła sędziom prawa do rzetelnego procesu.

Europejski Trybunał Praw Człowieka (ETPC) nakazał Polsce wypłacić odszkodowanie w ramach kontrowersyjnej reformy sądownictwa. Sąd w Strasburgu stwierdził, że na procedurę powoływania sędziów w Polsce nadmiernie wpłynęła parlament i władza wykonawcza.

Dwóch sędziów oskarżonych

Warszawa musi teraz zapłacić po 15 tys. euro dwóm polskim sędziom, którzy złożyli skargę w Strasburgu – za naruszenie ich podstawowego prawa do rzetelnego procesu sądowego. Ponadto polski rząd ma obowiązek położenia kresu nadużyciom zidentyfikowanym przez Strasburg. Wyrok nie jest jednak jeszcze prawomocny. Obie strony sporu mogą go jeszcze zakwestionować w ciągu trzech miesięcy.

Dwóch polskich sędziów złożyło skargę, ponieważ ubiegali się o nowe stanowiska w swoim kraju, ale nie zostali wybrani. Następnie w ramach reformy polskiego sądownictwa odwołali się do nowo utworzonej izby sądu najwyższego w kraju, ale nie udało im się. ETPC odmówił jednak legitymacji tej izby: nie był to sąd prawny.

Wbrew praworządności

Zarzut polega na tym, że członków tej izby powołał Prezydent RP Andrzej Duda z rekomendacji kontrowersyjnej Państwowej Rady Sądownictwa. Zdaniem krytyków nie jest już samodzielnym politycznie organem, ponieważ jego skład zmieniła większość parlamentarna PiS. Europejski Trybunał Praw Człowieka oskarżył Dudę o działanie w „rażącej sprzeczności z zasadami praworządności”, gdy rozważał zalecenia Krajowej Rady Sądownictwa.

Mimo międzynarodowej krytyki, konserwatywny rząd PiS od lat restrukturyzuje system sądownictwa, wywierając presję na sędziów. Komisja Europejska wielokrotnie skarżyła się na reformy; niektóre z nich zostały unieważnione przez Europejski Trybunał Sprawiedliwości. Według ETPCz wpłynęło 57 skarg przeciwko Polsce w latach 2018-2021 w związku z reformą polskiego sądownictwa.