Warszawa, 24 maja 2023 r

Biuro Krajowe WHO w Polsce i krajowe organizacje partnerskie wspólnie opublikowały wytyczne w języku polskim mające na celu wzmocnienie reakcji polskiego systemu opieki zdrowotnej na zwalczanie przemocy wobec kobiet i dziewcząt w „sytuacjach nadzwyczajnych”. Według danych WHO kobiety i dziewczęta częściej padają ofiarami przemocy seksualnej, przemocy domowej i innych form przemocy, takich jak wykorzystywanie seksualne i handel ludźmi, w sytuacjach nadzwyczajnych, takich jak konflikty i klęski żywiołowe.

Szacuje się, że od początku kryzysu na Ukrainie w lutym 2022 r. do krajów sąsiednich i poza nie uciekło około 8,5 mln uchodźców. Polska udzieliła bezprecedensowego wsparcia wysiedleńcom przekraczającym jej granicę – głównie kobietom i dzieciom poszukującym bezpieczeństwa i ochrony – zapewniając dotychczas tymczasową ochronę 1,5 milionom ukraińskich uchodźców.

Zaspokajanie potrzeb zdrowotnych osób dotkniętych chorobą stanowi obciążenie dla krajów przyjmujących uchodźców (w tym Polski). Szczególną troską jest walka z przemocą.

Wskaźnik przemocy wobec kobiet i dziewcząt na Ukrainie był wysoki jeszcze przed rozpoczęciem konfliktu. W 2018 r. WHO przeprowadziła największe jak dotąd badanie dotyczące rozpowszechnienia przemocy wobec kobiet na Ukrainie. Ustalono, że prawie co piąta (18%) kobiet w wieku od 15 do 49 lat, które wzięły udział w badaniu, przynajmniej raz w życiu doświadczyła przemocy fizycznej lub seksualnej ze strony partnera intymnego; 9% stwierdziło, że było ofiarą przemocy w ciągu ostatnich 12 miesięcy.

WHO uważa przemoc domową i przemoc seksualną poza związkiem małżeńskim za dwie najczęstsze formy przemocy wobec kobiet, z częstością występowania 26% w Regionie Europejskim WHO w przedziale wiekowym od 15 do 49 lat. Osoby przesiedlone, uchodźcy lub osoby mieszkające na obszarach dotkniętych konfliktem są jeszcze bardziej zagrożone.

Kobiety będące ofiarami przemocy częściej korzystają ze świadczeń opieki zdrowotnej, nawet jeśli nie podają wprost doświadczenia przemocy jako powodu korzystania z nich.

„Służba zdrowia ma wyjątkową możliwość identyfikowania kobiet doświadczających przemocy, zapewniania im odpowiedniej opieki, łączenia ich z innymi podmiotami zapewniającymi wsparcie, takie jak pomoc prawna, i potencjalnie pomagania w zapobieganiu przyszłym cierpieniom” – wyjaśnia dr Paloma Cuchί, przedstawicielka WHO w Polsce. „Przemoc, także w sytuacjach nadzwyczajnych, to bardzo złożony problem, który obejmuje różne aspekty zdrowia i dobrostanu i jest powiązany z niewystarczającą równością i szansami. Zrozumienie i nawiązanie tych powiązań jest niezbędne.

Aby wesprzeć polski system opieki zdrowotnej i zapewnić pracownikom pierwszej linii pomocy narzędzia i wskazówki potrzebne do zapewnienia wysokiej jakości opieki zdrowotnej osobom, które doświadczyły przemocy, WHO nawiązała współpracę z czołowymi naukowcami z Uniwersytetu Warszawskiego i Uniwersytetu Zielonogórskiego w celu przeglądu i przetłumaczenia cztery kluczowe zestawy wytycznych WHO:

• „Opieka zdrowotna dla kobiet narażonych na przemoc w rodzinie lub przemoc seksualną: podręcznik kliniczny”
• „Radzenie sobie z dziećmi i młodzieżą, które padły ofiarą wykorzystywania seksualnego: wytyczne kliniczne WHO”
• „Postępowanie kliniczne nad ofiarami gwałtu i przemocy domowej: opracowanie protokołów do stosowania w sytuacjach kryzysów humanitarnych”. »
• „Opieka nad kobietami będącymi ofiarami przemocy: program szkoleniowy WHO dla podmiotów świadczących opiekę zdrowotną (wersja poprawiona, 2021)”.

Wytyczne obejmują protokoły postępowania w przypadkach napaści na tle seksualnym i przemocy domowej. Obejmują one także protokoły dla menedżerów i administratorów ds. zdrowia, mające na celu wzmocnienie systemów opieki zdrowotnej w celu zwalczania przemocy wobec kobiet i dziewcząt.

Eksperci z sektora zdrowia i środowiska akademickiego przeprowadzili przegląd techniczny tłumaczenia wytycznych na język polski, aby upewnić się, że podręczniki są istotne dla pracowników służby zdrowia opiekujących się ofiarami przemocy seksualnej zgodnie z polskim prawem.

Profesor Zbigniew Izdebski, seksuolog z Uniwersytetu Warszawskiego i Uniwersytetu Zielonogórskiego, wyjaśnia: „WHO zaleca, aby pracownicy służby zdrowia w ramach szkolenia uczyli się, jak postępować z przemocą wobec kobiet. Z tego powodu uniwersytety odgrywają kluczową rolę w zapewnianiu pracownikom służby zdrowia odpowiednich umiejętności i wiedzy, aby móc interweniować u osób, które przeżyły.

Prof. dr Krzysztof Czajkowski, konsultant krajowy w dziedzinie położnictwa i ginekologii, dodał: „Byłbym szczęśliwy, gdyby więcej pracowników służby zdrowia w Polsce zostało przeszkolonych w umiejętności rozpoznawania oznak przemocy, udzielania pierwszej pomocy, przeprowadzania odpowiednich badań lekarskich . dla ocalałych i w razie potrzeby skierować je do innych służb.