Warszawa (AP) – Polscy naukowcy potwierdzili tezę, że toksyczna alga spowodowała śmierć ryb w Odrze. Nowe pojawienie się glonów z gatunku Prymnesium parvum jest możliwe w nadchodzących latach – ostrzegli eksperci w czwartek w Warszawie podczas prezentacji wstępnego raportu. Zalecili systematyczne sprawdzanie jakości wody w przyszłości oraz przegląd wydawanych firmom zezwoleń na odprowadzanie ścieków. Niemieckie Federalne Ministerstwo Środowiska chce w piątek opublikować ostateczne wyniki strony niemieckiej.

Ministerstwo Środowiska zleciło grupie 49 ekspertów z 14 instytutów badawczych zbadanie przyczyn katastrofy ekologicznej. „Przyczyną śmierci ryb było najprawdopodobniej toksyczne działanie zakwitu glonów” – powiedziała Agnieszka Kolada, biolog wodny z Instytutu Ochrony Środowiska.

W lipcu i sierpniu odkryto i zebrano masy martwych ryb w Odrze po polskiej i niemieckiej stronie. Według Kolady po polskiej stronie było to 249 ton. Po długich poszukiwaniach przyczyn w wodach Polski i Niemiec wykryto glony z gatunku Prymnesium parvum. Może tworzyć śmiertelną truciznę dla ryb.

W Polsce w okresie od 12 sierpnia do 8 września pobrano łącznie 221 próbek wody z różnych odcinków Odry. Prymnesium parvum wykryto w 78% tych próbek. Tego rodzaju glonów nigdy wcześniej nie zauważono w Polsce. Wyniki badań martwych ryb i małży wykazały również, że toksyna z alg była przyczyną „nagłej i szybkiej” śmierci.

Według raportu do rozkwitu glonów przyczyniło się wiele czynników. Jakość wody w Odrze jest w ostatnich latach zła i charakteryzuje się wysoką zawartością soli. „Odra to rzeka daleka od swojego naturalnego stanu” – mówi biolog wodny Kolada. Silna regulacja rzeki nie pomogłaby jej poradzić sobie z napięciami, które narosły w ciągu ostatnich letnich miesięcy.

W połowie lata nie padało przez prawie dwa miesiące, co spowodowało niski poziom wody. Temperatura wody czasami wzrastała do 27 stopni. Niski poziom wody spowodował również wzrost stężenia soli. „Więc glony znalazły warunki, które pozwoliły im rosnąć”.

Naukowcy ostrzegają, że masowe kwitnienie Prymnesium parvum w Odrze i innych rzekach w Polsce może się powtórzyć w najbliższych latach. Jak dotąd nie przeprowadzono badań, w jaki sposób można zapobiegać takiemu przerostowi.

Panel ekspertów zalecił utworzenie stałego systemu kontroli jakości wody, który musi być również dostępny dla społeczeństwa. Ponadto należy kontynuować monitoring wszystkich przedsiębiorstw odprowadzających ścieki do Odry. Celem powinno być znalezienie firm, które są głównymi winowajcami złej jakości wody. Wszystkie istniejące pozwolenia na odprowadzanie ścieków powinny zostać poddane przeglądowi i zmienione. W przyszłości powinno być możliwe czasowe ograniczenie zrzutu ścieków lub jego całkowite zatrzymanie, gdy rzeka znajdzie się w stanie krytycznym.

© dpa-infocom, dpa:220929-99-945844/4