W niedzielę Polacy wybiorą nowy parlament. Obecny szef rządu jest kandydatem w wyborach – i jest starym znajomym Unii Europejskiej.

W Polsce do urn wezwano około 29 milionów obywateli. Szykuje się zacięty wyścig – a dotyczy to decyzji dotyczących kierunku pomocy dla Ukrainy i roli Polski w UE.

Lokale wyborcze będą czynne do niedzielnego wieczoru do godz. 21:00, a natychmiast po wyborach zostaną opublikowane pierwsze sondaże powyborcze. W sondażach rządząca prawicowo-nacjonalistyczna partia PiS nieznacznie pokonała niedawno Platformę Obywatelską byłego proeuropejskiego szefa rządu Donalda Tuska.

Do urn wezwanych zostanie około 29 milionów obywateli, w tym pół miliona Polaków mieszkających za granicą. Głosowanie skupi się na podziale 460 mandatów w Sejmie i 100 mandatów w Senacie, drugiej najmniejszej izbie parlamentu.

PiS, którego kampania wyborcza również była mocno naznaczona tonami antyniemieckimi, w ostatnim czasie prowadziła sondaże z 32 do 34 proc. Tuż za nim była opozycyjna Platforma Obywatelska Tuska.

Tusk do lata pełnił funkcję przewodniczącego Rady UE. Były szef rządu, który pomógł Polsce przetrwać kryzys gospodarczy 2008 roku, uważany jest za najniebezpieczniejszego przeciwnika politycznego lidera PiS Jarosława Kaczyńskiego. Pod rządami Tuska Polska zwróciła się ku Zachodowi i była postrzegana jako ważny partner w Berlinie i Brukseli. Kontrast z polityką zagraniczną PiS, który rządzi krajem od 2015 roku.

Jednak w Polsce 66-letni Tusk jest bardzo polaryzujący. Jego rząd otaczała atmosfera społecznego chłodu. Do dziś wielu Polaków nie wybaczyło mu podniesienia wieku emerytalnego. Podkopał go także przypadek podsłuchu telefonicznego. W nielegalnie nagranych rozmowach w luksusowych restauracjach jego ministrowie ujawnili swoje upodobanie do skandalicznie drogich win i pogardę dla zwykłych obywateli.

Morawiecki stoi na czele polskiego rządu od 2017 roku i od dawna jest postrzegany jako przyjazna twarz narodowej partii konserwatywnej PiS. Jednak w ciągu ostatnich dwóch lat retoryka tego niegdyś dość trzeźwego technokraty stała się ostrzejsza i bardziej radykalna w swojej treści. Morawiecki ma za sobą udaną karierę w bankowości. Jako szef banku Zachodni WBK, należącego do hiszpańskiej grupy Santander, zarobił miliony. W latach 2010-2012 był jednym z doradców ekonomicznych ówczesnego premiera Donalda Tuska. Dziś woli o tym okresie milczeć.

Ojciec czwórki dzieci pochodzi z Wrocławia (Breslau). Morawiecki studiował w Stanach Zjednoczonych i Hamburgu oraz odbywał staż w Deutsche Bank. Mówi biegle po angielsku i dobrze po niemiecku.

Z sondaży wynika, że ​​w przypadku wygranej wyborów PiS i Platforma Obywatelska byłyby uzależnione od swoich koalicjantów. Sojusz ze skrajnie prawicową Partią Konfederacji byłby możliwy dla PiS, który wzywa do zaprzestania pomocy Ukrainie. Stawka jest zatem wysoka dla Ukrainy: Warszawa była do tej pory jednym z najważniejszych sojuszników w jej obronie przed rosyjską wojną agresywną.

Partia Konfederacji z góry wykluczyła jednak sojusz z PiS. Część ekspertów uważa nawet, że powstanie koalicji jest mało prawdopodobne ze względu na ukryte napięcia między obiema partiami.

Rząd PiS i jego premier Mateusz Morawiecki od lat toczą walkę o władzę z Brukselą, głównie o reformę sądownictwa, którą krytycy potępiają jako atak na praworządność i demokrację. Wybory zadecydują zatem także o tym, czy konfrontacja z Brukselą będzie kontynuowana. Jednym z wielu zjadliwych ataków PiS na Tuska w trakcie kampanii wyborczej był zarzut, że były przewodniczący Rady UE działał w interesie Niemiec, UE i Rosji.

„Jesteśmy w UE i chcemy w niej pozostać, ale w UE złożonej z suwerennych państw” – powiedział w piątek lider PiS Jarosław Kaczyński na ostatnim wiecu wyborczym swojej partii w Sandomierzu. Na ostatnim wiecu w Pruszkowie Tusk oskarżył PiS o „tajne plany” wyjścia Polski z UE. PiS „prowadzi kraj na złą ścieżkę”. Wybory parlamentarne są zatem „najważniejszym dniem w historii naszej demokracji od 1989 roku”.

Oprócz wyborów w tym samym czasie odbędzie się organizowane przez PiS referendum dotyczące kwestii imigracyjnych i gospodarczych. Opozycja nawoływała do bojkotu referendum.