Wywiad przeprowadziła Barbara Szelewa.
Dlaczego rządzący PiS zajmuje się teraz wypłatami reparacji?
Aby zrozumieć, dlaczego rządząca partia PiS w tej chwili zajmuje się tym tematem, musimy najpierw przyjrzeć się wewnętrznej sytuacji politycznej w Polsce. Przed PiS są trudne czasy – przyczyną tego jest rosnąca inflacja, problemy z dostawami energii, afery korupcyjne podczas pandemii korony, katastrofa ekologiczna na Odrze i – last but not least – walka o Con z UEfundusz stymulacyjny. W ostatnich latach popularność Kierunek PiSOpiera się na dwóch filarach: na pracy w dziedzinie polityki społecznej oraz na walce z wszelkimi możliwymi „zagrożeniami”. Ze względu na brak zdolności do działania rząd jest obecnie w stanie reagować jedynie na kryzysy, dlatego coraz częściej korzysta z drugiej opcji. Po elitach LGBT Comspołeczność i uchodźcy postrzegają teraz Niemców jako najnowsze „zagrożenie”. Kontrolowane przez rząd media donoszą, że Niemcy są odpowiedzialni za wojnę na Ukrainie z powodu swoich rurociągów Nord Stream i twierdzą, że Niemcy nie chcą przyjąć swojej prawdziwej odpowiedzialności w czasie II wojny światowej i nie chcą płacić odszkodowań.
Należy też pamiętać, że we wszystkich krajach europejskich rośnie duma z pomagania Ukrainie, a jednocześnie pojawia się poczucie, że inne kraje nie robią wszystkiego, co mogą i powinny. Dopóki ten sentyment pozostaje opinią prywatną, nie ma wpływu na politykę europejską. W poszukiwaniu mocnego motywu kampanii PiS postanowił wykorzystać ten sentyment w polityce krajowej i międzynarodowej, podnosząc żądania reparacji. Jestem bardzo zaniepokojony tą decyzją, ponieważ może podzielić Europę, zwłaszcza w trudnych czasach, przez które przechodzimy.
Jakie jest stanowisko Grupy Socjalistycznej? Levica o naprawach?
Ludność polska, zwłaszcza lewicowy elektorat, zdaje sobie sprawę, że kampania reparacyjna jest strategią kampanii politycznej, a nie realnym żądaniem w ramach programu politycznego. Od siedmiu lat nie padło żądanie, by PiS rządziło Polską, a teraz pojawia się nagle na rok przed trudnymi wyborami parlamentarnymi.
Wyborcy lewicy – i ogólnie wyborcy opozycji – są przeciwko tobie Między UEkonflikt podczas wojny rosyjsko-ukraińskiej. W takich czasach ludzie oczekują współpracy. Trzeba jednak wziąć pod uwagę, że część wyborców odbiera wstrzymanie przez Komisję Europejską pomocy Corony z funduszu na odbudowę jako brak współpracy ze strony UE.
Jak w kontekście takich działań, zwłaszcza podczas wojny na Ukrainie, oceniasz stosunki polsko-niemieckie?
Jestem pewien, że rosnąca kwestia odszkodowań gra w ręce Putina. Potrafi teraz przedstawiać UE jako podzieloną – w przeciwieństwie do zjednoczonej Rosji. Co więcej, może on twierdzić, że zbrodnie nazistowskie wciąż nie zostały załatwione na Zachodzie – na tym Zachodzie, który popiera także „ukraińskich nazistów”. ten przez PiStei postępuje nieodpowiedzialnie i nieprzekonująco, propagując powagę wojny, a jednocześnie podsycając spór wewnątrz UE.
Czy uważa Pan, że żądania reparacji wpłyną na siłę europejskiej odpowiedzi na wojnę z Ukrainą?
Bardzo ważne są konkretne środki, takie jak sankcje i wspólne projekty energetyczne w Europie. Nie należy jednak lekceważyć znaczenia symboli. Zjednoczona Europa, solidarna z Ukrainą, broniąca demokracji i praw człowieka to mocny wizerunek naszej Unii. Kampania reparacyjna zniszczy ten wizerunek.
Levica chce w przyszłości wzmocnić relacje z Niemcami. Jak planujesz to zrobić?
Musimy wspólnie pracować nad wszystkimi projektami, które mają wpływ na przyszłość naszych społeczeństw i Unii Europejskiej. Mówiąc dokładniej, chodzi o zieloną transformację, europejską armię i ogólnie odporność na agresywną Rosję. Musimy uczestniczyć w odbudowie Ukrainy. Polacy i Niemcy muszą wspólnie działać na rzecz umacniania niepodległości Ukrainy i wspierania jej demokratycznych dążeń.
Jeśli chcemy skupić się na przyszłości, nie możemy zapomnieć o naszej tragicznej przeszłości. Musimy pamiętać mroczne czasy II wojny światowej i nazistowską przeszłość Niemiec. Jeśli to zaniedbamy, stworzymy przestrzeń dla każdego, kto chce wykorzystać tę przestrzeń do dzielenia ludzi i wzbudzania nieufności. Unia Europejska została stworzona, aby utrzymać pokój po wyniszczających wojnach. Nie wolno nam o tym zapomnieć.
Przetłumaczyła z języka angielskiego Anne Habermeier
„Miłośnik internetu. Dumny ewangelista popkultury. Znawca Twittera. Przyjaciel zwierząt na całym świecie. Zły komunikator”.