W negocjacjach nad proponowaną reformą polityki azylowej UE pojawia się nowy spór. W centrum kontrowersji tym razem jest regulacja, która pozwoliłaby przeciążonym państwom członkowskim na obniżenie standardów rejestracji i zakwaterowania osób ubiegających się o azyl w wyjątkowych sytuacjach.

Rząd federalny krytykuje propozycję, w sprawie której hiszpańska prezydencja w Radzie UE chce osiągnąć porozumienie do końca miesiąca. „Proponowane rozporządzenie jest nadal przedmiotem przeglądu w rządzie federalnym” – powiedział niemieckiej agencji prasowej rzecznik Federalnego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych.

8 czerwca ministrowie spraw wewnętrznych UE wystarczająco dużą większością głosów opowiedzieli się za kompleksowymi planami reform. Wnioski o azyl składane przez migrantów z krajów pochodzenia, w których wskaźnik przyznawania azylu wynosi mniej niż 20%, muszą zostać rozpatrzone na zewnętrznych granicach UE w ciągu 12 tygodni. Tymczasem chcą zmusić osoby ubiegające się o ochronę do przebywania w ściśle kontrolowanych ośrodkach recepcyjnych. Ci, którzy nie mają szans na azyl, powinni zostać natychmiast zawróceni.

Federalna minister spraw wewnętrznych Nancy Faeser (SPD) prowadziła kampanię w negocjacjach na rzecz zwolnienia rodzin z dziećmi z tzw. procedur granicznych. Aby jednak przełom był możliwy, rząd federalny musiał ostatecznie zaakceptować, że jest to możliwe. Niewykluczone, że Parlament Europejski dokona zmian w tym zakresie. Teraz Parlament Europejski i kraje UE negocjują plany i ostatecznie Niemcy muszą ponownie zająć swoje stanowisko.

Projekt nowego rozporządzenia kryzysowego przewiduje m.in. dłuższe terminy rejestracji wniosków azylowych na granicach zewnętrznych, a także możliwość obniżenia standardów zakwaterowania i opieki. Ponadto, zgodnie z pomysłami Rady, osoby poszukujące ochrony w sytuacjach kryzysowych powinny być zobowiązane do przebywania powyżej dwunastu tygodni w ośrodkach recepcyjnych w pobliżu granicy. Na przykład za sytuację kryzysową należy uznać sytuację, w której inny kraj „instrumentalizuje” uchodźców, jak to miało ostatnio miejsce na granicy białorusko-polskiej.

„Ponieważ rząd federalny w grudniu 2022 r. wstrzymał się od głosowania nad tzw. rozporządzeniem instrumentalizacyjnym, szczególnie krytycznie odnosi się do zawartych w rozporządzeniu kryzysowym regulacji dotyczących sytuacji instrumentalizacyjnych” – poinformowało Federalne Ministerstwo Spraw Wewnętrznych. Rząd federalny bierze udział w negocjacjach, aby pracować nad poprawą standardów dla osób ubiegających się o ochronę oraz w celu osiągnięcia jednolitej i wykonalnej procedury dla państw członkowskich w sytuacjach kryzysowych.

„Minister spraw wewnętrznych dopiero niedawno zatwierdził problematyczne procedury graniczne, a tym samym uwięzienie dzieci i rodzin” – mówi Julian Pahlke, polityk Partii Zielonych. Obawia się, że w przypadku kryzysu procedury graniczne mogą „praktycznie dotyczyć prawie wszystkich uchodźców”. „Rozporządzenie kryzysowe grozi dalszymi deportacjami, do dziesięciu miesięcy więzienia i dalszym pozbawieniem praw wyborczych osób szukających ochrony” – ostrzega Pahlke. Pro Asyl nazwał projekt rozporządzenia „czekiem in blanco za łamanie praw człowieka na zewnętrznych granicach” Unii Europejskiej.

Krajowy polityk SPD, Hakan Demir, również nie wierzy w ten projekt. Poseł do Bundestagu uważa: „Dalsze obniżanie standardów ochrony to błąd”. Bo to karałoby uchodźców, a nie państwa, które ich „instrumentalizują”. Ponadto w sytuacji nadzwyczajnej Rada może już na wniosek Komisji Europejskiej podjąć środki tymczasowe na rzecz danego państwa członkowskiego.

Według Federalnego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych Hiszpania, która na początku lipca objęła prezydencję w Radzie, stara się jak najszybciej osiągnąć porozumienie w Radzie w sprawie rozwiązania kryzysu. Rzecznik podkreślił, że Parlament Europejski również oczekuje od Rady znaczących postępów w pracach nad tym aktem prawnym. W negocjacjach w sprawie uregulowania kryzysu Niemcy zażądałyby dokładniejszego niż pierwotnie planowano sformułowania warunków stosowania przepisów wyjątkowych przez państwo członkowskie UE. Polska i Węgry, które wcześniej krytykowały decyzje Rady z 8 czerwca, również wydają się wyrażać obawy. Ale z innych powodów: proponowane zwolnienia nie idą dla nich wystarczająco daleko.

Według Federalnego Urzędu ds. Migracji i Uchodźców (Bamf) w pierwszej połowie tego roku o azyl w Niemczech po raz pierwszy wystąpiło około 150 000 osób. Oznacza to o około 77% więcej wstępnych wniosków niż w tym samym okresie ubiegłego roku. Uchodźcy wojenni z Ukrainy korzystają z ochrony na mocy unijnej dyrektywy i dlatego nie muszą ubiegać się o azyl.

W piątek Ministerstwo Spraw Wewnętrznych w Rzymie naliczyło ponad 75 000 migrantów łodziami, którzy przybyli na włoskie wybrzeża od początku roku – w tym samym czasie w zeszłym roku było ich około 31 900. Wstępne przyjęcie centrum na śródziemnomorskiej wyspie Lampedusa jest obecnie całkowicie przepełnione .

Przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen, premier Włoch Giorgia Meloni i premier Holandii Mark Rutte mieli odbyć w niedzielne popołudnie rozmowy z przedstawicielami rządu w Tunisie. Podczas czerwcowej wizyty zobowiązali się do udzielenia pomocy finansowej temu północnoafrykańskiemu krajowi. Spotkanie z ówczesnym prezydentem Kaisem Saiedem dotyczyło również działań wymierzonych w przemytników, którzy wysyłają ludzi łodziami z Tunezji do Europy. Von der Leyen powiedziała następnie: „Będziemy pracować nad partnerstwem operacyjnym w celu zwalczania handlu ludźmi”. (dpa)