Senegal pokonał Polskę 2:1 w mundialu 2018. Wyjaśnienia, które następują, są co najmniej tak samo ekscytujące jak mecz, zwłaszcza z białych mediów. Niektórzy później twierdzili, że Polska „walczyła cały mecz z tempem i fizyczną grą” Senegalczyków. I dlatego przegrał. Nie ze względu na ich inteligentniejszą rozgrywkę.
Po bliższym przyjrzeniu się takie komentarze szybko okazują się być tym, co socjologowie nazywają zakodowanym rasizmem. Jak wykop w pudełku starych uprzedzeń na temat umiejętności czarnoskórych sportowców. Podobno na jego plus składa się atletyka i siła. Bez techniki i taktyki.
Inteligencja kwestionowana przez czarnych graczy
Badanie opublikowane latem przez amerykańską firmę RunRepeat i związek angielskich piłkarzy pokazało, jak kultywuje się to uprzedzenie. Przeanalizowała komentarze telewizyjne z 80 meczów w sezonie 2019-20 w ligach angielskiej, francuskiej, włoskiej i hiszpańskiej. W rezultacie prawdziwy trend: gracze o jasnej karnacji byli częściej chwaleni w programach za inteligencję i ciężką pracę. W przeciwieństwie do tego, inteligencja ciemnoskórych kickerów była niezwykle często kwestionowana.
Paul Ronto z RunRepeat: „Uprzedzenia w Anglii były jasne. Badanie skłoniło SkySports do wysłania wszystkich komentatorów na szkolenie. Ponieważ najwyraźniej nie zdawali sobie z tego sprawy”.
Uwrażliwienie ludzi mediów jest stosunkowo łatwe. Uprzedzenia fanów są zupełnie inne. Kanadyjczyk Sam Gregory i Amerykanin Devin Pleuler zademonstrowali teraz, jak działają w osobnym badaniu. Gregory pracuje w pierwszoligowym klubie Inter Miami jako specjalista ds. statystyk. Pleuler na podobnym stanowisku w Toronto FC.
Trzymaj figurki zamiast graczy
W tym celu wykorzystali specjalne oprogramowanie komputerowe, aby zrazić prawdziwe sceny ze wspomnianego meczu Senegal-Polska w taki sposób, że nagranie wideo nie jest już w stanie stwierdzić: która drużyna składa się z ciemnoskórych piłkarzy, a która z białych? „Gracze wyglądają jak figurki z patyków. Jesteś tak dobry w odtwarzaniu gry, która wygląda jak w telewizji” – powiedział Gregory.
Oryginalne klipy i edytowane wideo zostały pokazane dwóm różnym grupom widzów i porównano ich reakcje.
Wynik? Zaskakująco jasne: po skonsumowaniu oryginalnych animowanych obrazów 70% stwierdziło, że czarnoskórzy gracze Senegalu byli „bardziej wysportowani i szybsi” niż ich przeciwnicy. Natomiast grupa, która nie otrzymała żadnych informacji na temat pochodzenia etnicznego, doszła do przeciwnego wniosku. Większość 62 proc. nadała Polakom te atrybuty.
Piłka nożna niewidomych mężczyzn i kobiet
Gregory wykorzystał tę technikę również do przetestowania innego scenariusza stronniczości: pomiędzy futbolem kobiet i mężczyzn. „Jeśli mogą stwierdzić, czy jest to gra mężczyzn, czy kobiet, ludzie są bardziej skłonni powiedzieć, że gra mężczyzn jest lepsza. Ale kiedy te płeć lub cechy fizyczne zniknęły, było trochę inaczej”.
Jak różne? 57% widzów – wszyscy mężczyźni – uznało sceny męskie za bardziej atrakcyjne, gdy zobaczyli prawdziwy materiał. Wersja stick figure w grupie porównawczej pokazała, że 59% uważało, że gra kobiet była lepsza.
Nawiasem mówiąc, Gregory statystycznie nie uważa tej różnicy za dużą. A jednak uważa to za znaczące. „Wiemy, że w męski futbol jest dużo więcej pieniędzy, jest więcej kibiców. I pensji. W męskim futbolu wszystko jest trochę większe. Pytanie brzmiało, czy widzowie są w stanie odróżnić piłkę nożną mężczyzn od kobiet? kiedy skanujesz te cechy płci. Nie znaleźliśmy zbyt wielu dowodów na to, że mogą. Niemniej jednak istnieją ogromne różnice w odbiorze. Można to w dużej mierze przypisać uwadze, jaką media i fani poświęcają mężczyznom.
Argument przeciwko społeczeństwu dwupoziomowemu
Przydatny argument do walki z dwuklasowym społeczeństwem w sporcie. I ten, o którym kobiety nie przeoczą od teraz w swoich wysiłkach na rzecz równego traktowania. Jeśli kibice nie widzą żadnej znaczącej różnicy w wynikach jakości mężczyzn w ślepym teście, mężczyźni nie powinni być traktowani preferencyjnie.
„Typowy komunikator. Irytująco skromny fan Twittera. Miłośnik zombie. Subtelnie czarujący fanatyk sieci. Gracz. Profesjonalny entuzjasta piwa”.