Zaatakowana przez Rosję Ukraina przetrwa dzięki pomocy zewnętrznej – militarnej i finansowej. Czy kraj jest za to wdzięczny czy niewdzięczny? Sprawa dzieli Kijów i jednego z jego głównych zwolenników.

Dla Ukrainy żaden sąsiad nie jest tak ważny jak Polska w jej obronie przed Rosją. A Polska pomaga: żaden inny kraj nie przyjął tylu uchodźców, nie wysyła własnej broni i nie jest ośrodkiem międzynarodowej pomocy zbrojeniowej dla Ukrainy. Jednak po prawie półtora roku wojny niezgoda między stolicami narasta.

Kijów i Warszawa wezwały ambasadora drugiego kraju w celu przedstawienia swojej opinii Ministerstwu Spraw Zagranicznych. Powód tej niezwykłej akcji przyjaciół: Marcin Przydacz, doradca ds. polityki zagranicznej Prezydenta RP Andrzeja Dudy, zarzucił Ukrainie niewdzięczność.

Ale konflikty narastały już od dawna, do tego stopnia, że ​​polski tygodnik „Do rzeczy” zatytułował „Zerwanie przyjaźni”. Na tej strategicznie ważnej osi ciążyją spory wokół ukraińskiego eksportu zbóż, polska kampania wyborcza, napięte nerwy w Kijowie oraz krwawa i nierozwiązana przeszłość.

W kwietniu, u szczytu zbliżenia, prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski powitał w Warszawie braterstwo obu narodów. „Rosja nigdy nie zwycięży, jeśli Polak i Ukrainiec staną ramię w ramię” – powiedział w przemówieniu przed dawnym pałacem królewskim. Polska ogłosiła wówczas dostawę na Ukrainę radzieckich myśliwców MiG-29.

Ale polscy rolnicy już wtedy protestowali, bo zboże z Ukrainy nie tylko przechodziło przez ich kraj, ale też było tam sprzedawane. Ceny spadły. Polska i inni wschodni członkowie UE Słowacja, Węgry, Rumunia i Bułgaria zamknęły swoje rynki dla ukraińskich produktów rolnych do 15 września, w porozumieniu z Brukselą. Polska chce dalszego przedłużenia zakazu. Dla rządzącej konserwatywnej partii narodowej PiS rolnicy są ważnymi wyborcami w wyborach parlamentarnych, które mają się odbyć w październiku.

Premier Kijowa Denys Schmyhal oskarżył swojego warszawskiego odpowiednika Mateusza Morawieckiego o politykę populistyczną. Wiceszefowa rządu ds. gospodarki Julia Swyrydenko głośno wypowiadała się o „środkach lustrzanych”. Przed takimi stwierdzeniami bronił się doradca prezydenta RP Przydacz. „Ukraina otrzymała ogromne wsparcie ze strony Polski” – powiedział. Ukraina powinna zacząć doceniać rolę, jaką Polska odegrała dla niej w ciągu ostatnich miesięcy i lat.

Zirytowany MSZ Ukrainy wezwał ambasadora RP Bartosza Cichockiego. Emocjonalnie zareagował także zastępca szefa sztabu Zełenskiego Andrij Syhiba. „Nie ma nic gorszego niż to, że ratownik pobiera opłatę za akcję ratunkową, nawet jeśli wykrwawiasz się na śmierć” – napisał na Facebooku.

W ostatnim czasie Ukraina wielokrotnie słyszała oskarżenia o niewdzięczność. W połowie lipca doradca ds. bezpieczeństwa USA Jake Sullivan wezwał na forum NATO do większej wdzięczności wobec narodu amerykańskiego. A brytyjski sekretarz obrony Ben Wallace powiedział w odpowiedzi na ciągłe wezwania do zakupu broni: „Nie jestem Amazonem”. Po warszawskich zarzutach Kijów wydaje się mieć cienką skórę.

Ukraina, osłabiona gospodarczo i uzależniona od pomocy zagranicznej, nie może okazywać wdzięczności w czynach. Dlatego Zełenski podniósł sprawę na poziom strategiczny: inne narody powinny być wdzięczne, że Ukraina ratuje ich przed Rosją. „Rosyjska siła militarna, zatrzymana przez Ukraińców, nie będzie już zabijać w Europie, Azji i na innych kontynentach świata” – powiedział ambasadorom Ukrainy.

W dowód wdzięczności za przyjęcie ukraińskich uchodźców do Polski, Ukraina na początkowy okres 18 miesięcy 2022 roku zrównała obywateli Polski z obywatelami Polski. Sąsiedzi mogą bez żadnych formalności mieszkać, pracować, inwestować na Ukrainie oraz korzystać z bezpłatnej opieki medycznej .