Spór o „zielone palniki” i energię jądrową kształtuje szczyt UE w Brukseli

„To niepokojące, gdy rząd nagle wycofuje się po wstępnym zatwierdzeniu” – powiedział łotewski premier Krisjanis Karins. „To bardzo trudny znak na przyszłość”. Tymczasem kanclerz Austrii Karl Nehammer opowiedział się za „zielonymi silnikami spalinowymi” i e-paliwami.

Kwestia samochodów nie znalazła się oficjalnie w programie dwudniowego szczytu, ale została podniesiona przez kilku szefów państw i rządów. Parlament Europejski i państwa członkowskie uzgodniły w październiku, że od 2035 roku nie będzie można rejestrować nowych samochodów z silnikami spalinowymi. Jednak Niemcy zablokowały w ostatniej chwili decyzję o wynegocjowaniu zwolnienia dla paliw syntetycznych. Są one jednak uważane za drogie i nieefektywne.

Belgijski premier Alexander De Croo powiedział, że chce wywrzeć presję na Scholza: „Większość krajów mówi, że pokonaliśmy tę przeszkodę i nie możemy po prostu zmienić kursu”. Przewodnicząca Parlamentu Europejskiego Roberta Metsola powiedziała również w Brukseli: „Nie możemy już rozwiązać umowy”. To kwestia „wiarygodności” UE.

Scholz z kolei podkreślił, że rozmowy między rządem federalnym a Komisją Europejską są „na dobrej drodze”. Odniósł się do zobowiązania Komisji do zbadania rozwiązania dla paliw syntetycznych, zwanych e-paliwami. „Teraz tak naprawdę chodzi o znalezienie właściwego sposobu realizacji tego zobowiązania, które Komisja podjęła przez długi czas, w bardzo pragmatyczny sposób” – dodał Scholz.

Federalny minister transportu Volker Wissing (FDP) wcześniej osłabił nadzieje na szybki przełom. Prawnie czyste rozwiązanie „może jeszcze zająć trochę czasu”, powiedział „Augsburger Allgemeine” (wydanie czwartkowe).

Drugim tematem szczytu była energia jądrowa: według jego otoczenia prezydent Francji Emmanuel Macron chciał pracować nad zaklasyfikowaniem energii jądrowej jako czystej technologii służącej ochronie klimatu. Celem jest położenie kresu „dyskryminacji” energii jądrowej w Europie.

Macrona niepokoi m.in. najnowsza propozycja legislacyjna UE dotycząca promowania zielonych technologii, tzw. Net Zero Industrial Law. Przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen chce zaklasyfikować energię jądrową jako „czystą”, ale nie stawia jej na tym samym poziomie co odnawialne, po części z powodu niemieckiego oporu.

Podczas szczytu Austria i Luksemburg ostrzegały przed wszelkimi ustępstwami wobec Macrona: „Widzieliśmy w Fukushimie, że energia jądrowa nie jest bezpieczna” – powiedział premier Luksemburga Xavier Bettel. Austriacki kanclerz Nehammer powiedział również, że energii jądrowej nie można uważać za technologię przyszłości ze względu na jej „niebezpieczeństwo”.

Rzeczywiste tematy szczytu zostały początkowo zepchnięte na dalszy plan. Prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski, który był online za pośrednictwem wideo, ponownie wezwał szefów państw i rządów do posiadania myśliwców i rakiet dalekiego zasięgu, powiedział urzędnik UE. Spośród krajów UE tylko Polska i Słowacja dostarczyły Ukrainie myśliwce radzieckiej konstrukcji.

Na szczycie unijni przywódcy chcą zatwierdzić miliardowe dostawy amunicji na Ukrainę. Zgodnie z projektem konkluzji szczytu w ciągu roku do Kijowa ma trafić milion pocisków artyleryjskich.

Gościem specjalnym unijnego szczytu był sekretarz generalny ONZ António Guterres. Wezwał do bardziej zdecydowanej walki ze zmianami klimatycznymi. „Najnowszy raport Międzyrządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu pokazuje, jak dramatyczna jest sytuacja” – powiedział António Guterres. W wysiłkach na rzecz ograniczenia globalnego ocieplenia opiera się na „wiodącej roli UE”.

AFP