Ukraińscy uchodźcy podczas swojego pobytu w Polsce wnoszą cenny wkład do krajowego systemu opieki zdrowotnej.

W lutym 2022 r. miliony uchodźców przekroczyły zachodnią granicę z Polską w ramach największego ruchu uchodźców od czasów II wojny światowej. Ponad rok później w Polsce nadal przebywa najwięcej ukraińskich uchodźców: z tymczasowej ochrony skorzystało 1,5 mln.

Chociaż polski rząd i obywatele ciepło przyjęli swoich sąsiadów, sytuacja ta stanowi znaczne obciążenie dla systemu opieki zdrowotnej, szczególnie pod względem kadrowym, ze względu na zwiększone zapotrzebowanie na usługi.

Chociaż wielu ukraińskich pracowników służby zdrowia chce wspierać system, napotykają oni poważne przeszkody, takie jak brak znajomości języka polskiego i różne kwalifikacje wymagane do pracy w polskim systemie opieki zdrowotnej. Aby rozwiązać ten problem, WHO ściśle współpracuje z polskim Ministerstwem Zdrowia, zapewniając wsparcie i wskazówki umożliwiające wykwalifikowanym ukraińskim pracownikom służby zdrowia wykorzystanie swoich umiejętności i szkoleń w krajowym systemie opieki zdrowotnej.

Doktor Olha Kompaniets jest nefrologiem, która przed wojną pracowała na Ukrainie w Kijowskim Instytucie Chorób Nerek. Mieszkała z mężem, także lekarzem, i 17-letnim synem. Kiedy wybuchła wojna, jej mąż został natychmiast powołany do wojska, aby służyć jako chirurg. Wraz z 23-letnią córką, która mieszkała już w Krakowie, oraz synem, 1 marca 2022 r. zdecydowała się wsiąść do pociągu ewakuacyjnego.

Podróż była bardzo trudna. Po przybyciu do Polski dr Kompaniets odkryła, że ​​choć fizycznie była zdrowa i bezpieczna, stres związany z podróżą, obawy związane z sytuacją na Ukrainie i trudności z przystosowaniem się do nowej sytuacji miały wpływ na ich zdrowie psychiczne.

Szukała pomocy u specjalistów zajmujących się zdrowiem psychicznym i wsparciem psychospołecznym oraz wolontariuszy w Krakowie, którzy pomogli jej przetworzyć doświadczenia i zdobyć nowy mechanizm radzenia sobie, ukierunkowany na rozwój osobisty.

Program wsparcia psychicznego i psychospołecznego pomógł doktorowi Kompaniets lepiej poradzić sobie w nowej sytuacji oraz zmotywował go do nauki języka polskiego i dopełnienia niezbędnych formalności w celu wykonywania zawodu lekarza w kraju. Złożyła wniosek o przyznanie tymczasowej licencji lekarskiej oferowanej w Polsce osobom wykonującym zawody medyczne. W międzyczasie rozpoczęła naukę języka polskiego i znalazła pracę jako asystentka administracyjna w klinice w Limanowej, co pozwoliło jej poznać terminologię medyczną.

Zrozumienie procesu ubiegania się o tymczasową licencję lekarską w polskim systemie opieki zdrowotnej i dopełnienie niezbędnych formalności może być wyzwaniem dla osób, które uzyskały kwalifikacje medyczne poza Unią Europejską (UE). WHO we współpracy z polskimi władzami uruchomiła infolinię dla lekarzy, dentystów i pielęgniarek, którzy uzyskali kwalifikacje w krajach spoza UE (m.in. na Ukrainie).

Infolinia udziela wyczerpujących informacji na temat uzyskania tymczasowej licencji lekarskiej, a także pomaga ukraińskim uchodźcom w poruszaniu się po systemie opieki zdrowotnej, udzielając im jasnych instrukcji dotyczących dostępu do leczenia i leków w Polsce.

Ponadto WHO współpracowała z Ministerstwem Zdrowia i Centrum Kształcenia Podyplomowego w Warszawie i opracowała bezpłatny kurs online, który dostarcza ukraińskim lekarzom i dentystom podstawowych informacji o krajowym systemie opieki zdrowotnej. Kurs jest ważnym narzędziem umożliwiającym i wspierającym ukraińskich pracowników służby zdrowia w skutecznej integracji z polskim systemem. Mechanizm okazał się skuteczny i WHO opracowuje obecnie dodatkowe kursy online mające na celu wsparcie ukraińskich pracowników służby zdrowia.

Doktor Kompaniets został przyjęty do Okręgowego Towarzystwa Lekarskiego w Tarnowie w listopadzie ubiegłego roku. Od tego czasu współpracuje z polskimi kolegami na Oddziale Chorób Wewnętrznych i Nefrologii Wojewódzkiego Szpitala św. Łukasza. Jego profesjonalizm i doświadczenie zaimponowały kierownictwu.

Anna Czech, dyrektor St. Lukas, mówi: „Dla nas dobro naszych pacjentów jest naszym najwyższym priorytetem. Ze względu na wysoki standard opieki nie możemy pójść na żadne ustępstwa. Jesteśmy otwarci na zatrudnienie nowych współpracowników, jednak warunkiem jest znajomość przez danego specjalistę nie tylko własnej dziedziny, ale także polskich procedur medycznych i języka polskiego. Doktor Kompaniets wykonuje dobrą robotę.

Dr Kompaniets również skorzystał ze znaczenia swojej pracy. „Jestem naprawdę bardzo szczęśliwy, że po miesiącach oczekiwania w końcu mogę wrócić do pracy. Życie w Polsce jest bardzo piękne. Ludzie tutaj są bardzo przyjaźni, a moja współpraca z polskimi lekarzami i pielęgniarkami układa się naprawdę dobrze” – wyjaśnia.

„Oczywiście, że chcę wrócić do Kijowa, gdy tylko wojna się skończy. Kiedy tam wrócę, chciałbym zaprosić wszystkie osoby, które pomogły mi i mojej rodzinie w Polsce w tych trudnych chwilach – dodaje dr Kompaniets i wyraźnie się wzrusza.

Korzyści z tego projektu wyjaśnia dr Paloma Cuchi, Przedstawicielka WHO w Polsce: „Uchodźcy korzystający z tymczasowej ochrony w Polsce muszą pracować. Ułatwiając pracownikom służby zdrowia wykonywanie ich pracy, możemy zapewnić, że nie stracą oni swoich umiejętności i będą mogli nadal pracować w służbie zdrowia. Ukraińscy i polscy pracownicy służby zdrowia mogą skorzystać z wymiany wiedzy i doświadczeń.

Kontynuuje: „Odkryliśmy również, że ukraińscy uchodźcy, którzy mają ograniczoną znajomość języka polskiego, czują się znacznie bardziej komfortowo w towarzystwie pracowników służby zdrowia, którzy mogą porozumieć się z nimi w ich własnym języku. Pomagając pracownikom służby zdrowia uchodźcom w znalezieniu pracy, ostatecznie oznacza to, że ukraiński system opieki zdrowotnej skorzysta z ich umiejętności i doświadczenia, gdy będą mogli wrócić na Ukrainę i pomóc w odbudowie infrastruktury krajowej.

Rola WHO w reakcji na wojnę na Ukrainie

WHO współpracuje z rządami i organizacjami partnerskimi, aby zapewnić usługi zdrowotne w sytuacjach kryzysowych, ulepszyć lokalne usługi zdrowotne i włączyć uchodźców do krajowych systemów i planów opieki zdrowotnej.